autor: piotr.grela (dodane 18.10.2023)

Prompt ChatGPT: dlaczego powinniśmy dużo słuchać, oglądać w języku obcym zanim weźmiemy się za naukę gramatyki i pisania.

ChatGPT Prompt: Jesteś profesorem specjalizującym się w nauczaniu języków obcych, dlaczego powinniśmy dużo słuchać, oglądać w języku obcym zanim weźmiemy się za naukę gramatyki i pisania?

Odpowiedź ChatGPT: Słuchanie i oglądanie w języku obcym przed rozpoczęciem nauki gramatyki i pisania ma wiele korzyści:

1. Rozwija intuicję językową: Słuchanie i oglądanie pomaga nam oswoić się z brzmieniem języka, intonacją, akcentem i naturalnym tempem mówienia. To kształtuje naszą intuicję językową i ułatwia późniejsze rozumienie i produkcję mówionego języka.

2. Zwiększa słownictwo: Oglądanie filmów, słuchanie muzyki czy podcastów w języku obcym dostarcza nam nowych słów i zwrotów w kontekście, co pomaga w ich zrozumieniu i zapamiętaniu.

3. Uczy kontekstu: Słuchanie i oglądanie dostarcza naturalnego kontekstu językowego. Pozwala zrozumieć, jakie wyrażenia są używane w konkretnej sytuacji, co jest istotne w nauce języka.

4. Motywuje i angażuje: Słuchanie i oglądanie treści w języku obcym może być przyjemne i motywujące. To może zwiększyć naszą gotowość do nauki gramatyki i pisania, ponieważ widzimy konkretny cel i korzyści związane z nauką języka.

5. Pomaga z akcentem i wymową: Poprzez słuchanie native speakerów uczymy się poprawnej wymowy i akcentu, co jest trudniejsze do osiągnięcia, jeśli zaczynamy od nauki pisania i gramatyki.

Ogólnie rzecz biorąc, słuchanie i oglądanie w języku obcym jest kluczowe, ponieważ wprowadza nas w językową rzeczywistość, co stanowi solidne podstawy do późniejszej nauki gramatyki i pisania. To naturalny i skuteczny sposób na nabywanie języka obcego.

autor: piotr.grela (dodano 7.09.2023)

ChatGPT prompt: "Objaśnij użycie strony biernej w języku angielskim, na przykładzie 5 zdań z serialu Disneya Frozen"

GPT answer:

Użycie strony biernej w języku angielskim pozwala nam skupić się na działaniu lub obiekcie, a nie na osobie, która wykonuje czynność. Oto pięć zdań z serialu Disneya "Frozen" z wykorzystaniem strony biernej:

1. "The kingdom was saved by Elsa's magic." - Królestwo zostało uratowane przez magię Elsy.
- Tutaj skupiamy się na tym, że magia Elsy uratowała królestwo, nie podając konkretnej osoby, która dokonała tego czynu.

2. "The ice palace was built in the mountains." - Pałac lodowy został zbudowany w górach.
- To zdanie podkreśla, że pałac lodowy został zbudowany, ale nie mówi, kto go zbudował.

3. "The snowflake patterns were admired by everyone." - Wzory śnieżyn były podziwiane przez wszystkich.
- Tutaj zaznaczamy, że wzory śnieżyn były obiektem podziwu, nie wskazując, kto dokładnie je stworzył.

4. "The snow queen's powers were feared by some." - Moce Królowej Śniegu były obawiane przez niektórych.
- W tym zdaniu kładziemy nacisk na to, że moce Królowej Śniegu były przerażające, nie wymieniając konkretnych osób, które się ich obawiały.

5. "The magic trolls were known for their wisdom." - Magiczni trolle byli znani z mądrości.
- Tutaj podkreślamy, że magiczni trolle byli znani z mądrości, bez odniesienia się do konkretnych trolli.

W każdym z tych zdań strona bierzą pozwala nam skupić się na działaniach lub obiektach bez konieczności wskazywania konkretnej osoby lub podmiotu wykonującego czynność. Jest to przydatne narzędzie w opisywaniu wydarzeń, historii i opowieści.

autor: piotr.grela (dodano 22.08.2023)

**Zapytałem się Google Bard: "How to learn English quicker?"
Jak uczyć się angielskiego szybciej?**

**WERSJA PO ANGIELSKU** - "Here are some tips on how to learn English quicker:

Set clear goals and expectations. What do you want to achieve by learning English? Are you aiming to be able to have basic conversations, read books, or watch movies without subtitles? Once you know what you want to achieve, you can start to create a learning plan that will help you reach your goals.

Immerse yourself in the language as much as possible. This means surrounding yourself with English in all aspects of your life. Listen to English music, watch English movies and TV shows, read English books and articles, and talk to English speakers as much as possible.

Use a variety of learning methods. There is no one-size-fits-all approach to learning English. Some people prefer to take classes, while others prefer to learn independently using online resources or apps. Experiment with different methods until you find a few that work well for you.

Don't be afraid to make mistakes. Everyone makes mistakes when they are learning a new language. The important thing is to keep practicing and not let your mistakes discourage you.

Find a language partner or tutor. Having someone to practice with can be a great way to improve your English speaking and listening skills. You can find language partners online or through local language schools or community centers.

Reward yourself for your progress. When you reach a milestone in your learning journey, take some time to celebrate your accomplishment. This will help you stay motivated and keep moving forward.

Learning English can be a challenging but rewarding experience. By following these tips, you can learn English quicker and achieve your language learning goals.

Here are some additional tips that may be helpful:

Use flashcards or other memory aids to help you memorize new vocabulary.
Find ways to make learning English fun and engaging. This could involve watching English-language movies or TV shows, listening to English music, or reading English books that you enjoy.

Don't be afraid to ask for help when you need it. There are many resources available to help you learn English, including online forums, language schools, and private tutors.
I hope these tips help you on your journey to learning English!"

-------------------------------------------------------------------------------------------

**WERSJA PO POLSKU** Oto kilka wskazówek, jak szybciej nauczyć się angielskiego:

Ustal jasne cele i oczekiwania. Co chcesz osiągnąć poprzez naukę języka angielskiego? Czy chcesz być w stanie prowadzić podstawowe rozmowy, czytać książki lub oglądać filmy bez napisów? Gdy już wiesz, co chcesz osiągnąć, możesz zacząć tworzyć plan nauki, który pomoże Ci osiągnąć Twoje cele.

Zanurz się w języku tak bardzo, jak to możliwe. Oznacza to otaczanie się językiem angielskim we wszystkich aspektach swojego życia. Słuchaj angielskiej muzyki, oglądaj angielskie filmy i programy telewizyjne, czytaj angielskie książki i artykuły oraz rozmawiaj z osobami anglojęzycznymi tak często, jak to możliwe.

Korzystaj z różnych metod nauki. Nie ma jednego uniwersalnego podejścia do nauki języka angielskiego. Niektórzy ludzie wolą uczęszczać na zajęcia, podczas gdy inni wolą uczyć się samodzielnie, korzystając z zasobów internetowych lub aplikacji. Eksperymentuj z różnymi metodami, aż znajdziesz kilka, które będą dla Ciebie dobre.

Nie bój się popełniać błędów. Każdy popełnia błędy podczas nauki nowego języka. Ważne jest, aby nadal ćwiczyć i nie pozwolić, aby błędy Cię zniechęciły.

Znajdź partnera językowego lub korepetytora. Posiadanie kogoś, z kim można ćwiczyć, może być świetnym sposobem na poprawę umiejętności mówienia i słuchania po angielsku. Partnerów językowych można znaleźć online lub za pośrednictwem lokalnych szkół językowych lub domów kultury.
Nagradzaj się za swoje postępy. Kiedy osiągniesz kamień milowy w swojej podróży edukacyjnej, poświęć trochę czasu na świętowanie swoich osiągnięć.

Nauka języka angielskiego może być trudnym, ale satysfakcjonującym doświadczeniem. Postępując zgodnie z tymi wskazówkami, możesz szybciej nauczyć się angielskiego i osiągnąć swoje cele językowe.

Oto kilka dodatkowych wskazówek, które mogą być pomocne:

Używaj fiszek lub innych narzędzi wspomagających zapamiętywanie nowego słownictwa.
Znajdź sposoby, aby nauka angielskiego była zabawna i wciągająca. Może to obejmować oglądanie anglojęzycznych filmów lub programów telewizyjnych, słuchanie angielskiej muzyki lub czytanie angielskich książek, które lubisz.

Nie bój się prosić o pomoc, gdy jej potrzebujesz. Dostępnych jest wiele zasobów, które pomogą Ci w nauce języka angielskiego, w tym fora internetowe, szkoły językowe i prywatni korepetytorzy.
Mam nadzieję, że te wskazówki pomogą Ci w nauce języka angielskiego!"

autor: piotr.grela (dodano 22.09.2023)

**Chat GPT-4, Bard - Jak się uczyć angielskiego bez wysiłku**

Nauka angielskiego może być przyjemna i mniej uciążliwa, jeśli podejdziesz do niej w sposób odpowiedni. Oto kilka sposobów:

1. Codzienne praktykowanie: Przyzwyczaj się do codziennego słuchania, czytania i mówienia po angielsku. To pomaga utrzymać ciągłą ekspozycję.

2. Filmy i seriale: Oglądanie filmów i seriali po angielsku z napisami może być zarówno rozrywką, jak i nauką.

3. Kursy online: Wybierz kurs online lub aplikację do nauki języka angielskiego, która jest dostosowana do twojego poziomu i stylu nauki.

4. Czytanie książek: Zacznij od prostych książek i stopniowo przekształcaj się w bardziej zaawansowane.

5. Konwersacje: Praktykuj rozmowy po angielsku z przyjaciółmi lub znajomymi, którzy również się uczą.

6. Ustal cele: Określ cele nauki, co pozwoli ci być bardziej zmotywowanym.

7. Systematyczność: Regularna praktyka jest kluczem do skutecznej nauki.

Pamiętaj, że nauka języka wymaga zaangażowania i cierpliwości, ale może być również satysfakcjonująca. Nie spodziewaj się wyników natychmiastowych, ale trzymaj się swojego planu nauki.


**Bard**

Uczenie się języka obcego bez wysiłku jest możliwe, ale wymaga zaangażowania i systematyczności. Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci w nauce angielskiego:

Znajdź sposób nauki, który sprawia Ci przyjemność. Jeśli nauka jest dla Ciebie nudna lub przytłaczająca, prędzej czy później się zniechęcisz. Spróbuj różnych metod i wybierz tę, która najbardziej Ci odpowiada. Może to być nauka z podręcznika, kurs online, aplikacja mobilna, oglądanie filmów lub seriali w języku angielskim, słuchanie muzyki, czytanie książek lub artykułów, rozmowy z native speakerami.

Otaczaj się językiem angielskim. Im więcej będziesz mieć styczności z językiem, tym szybciej się go nauczysz. Słuchaj angielskiej muzyki, oglądaj filmy i seriale w języku angielskim z napisami, czytaj książki i artykuły w języku angielskim, znajdź sobie anglojęzycznych znajomych lub dołącz do grupy językowej.

Nie bój się popełniać błędów. Każdy popełnia błędy, gdy uczy się nowego języka. Nie przejmuj się nimi, po prostu rób swoje. Im więcej będziesz mówić i pisać, tym szybciej poprawisz swoją znajomość języka.

Ucz się regularnie. Nawet krótkie sesje nauki, wykonywane codziennie, są bardziej efektywne niż długie sesje, wykonywane raz w tygodniu. Zacznij od 15 minut dziennie i stopniowo wydłużaj czas nauki.

Oto kilka konkretnych metod, które pomogą Ci nauczyć się angielskiego bez wysiłku:

Metoda immersji językowej. Polega na otaczaniu się językiem angielskim w jak największym stopniu. Możesz to zrobić, wyjeżdżając do kraju anglojęzycznego lub korzystając z różnych materiałów i aplikacji, które pozwolą Ci poczuć się jak w językowym raju.

Metoda nauki poprzez zabawę. Nauka może być przyjemna i satysfakcjonująca, jeśli połączysz ją z zabawą. Szukaj materiałów i ćwiczeń, które będą dla Ciebie interesujące i angażujące.

Metoda nauki poprzez praktykę. Najlepszym sposobem nauki języka jest praktyka. Im więcej będziesz mówić i pisać, tym szybciej się go nauczysz. Szukaj okazji do konwersacji z native speakerami lub dołącz do grupy językowej.

Jeśli zastosujesz się do tych wskazówek, nauka angielskiego będzie dla Ciebie przyjemnością i nie będzie wymagała dużego wysiłku.

autor: piotr.grela (dodano 3.07.2023)

GPT Chat prompt: "Act as an English teacher create an exercise"
GPT Chat prompt: "Act as an English teacher create an exercise with gaps to teach me British slang."

The GPT answer:
Fill in the gaps with the appropriate British slang words:

1. I'm feeling absolutely _________ today, I could use a cup of tea.

2. Don't worry about him, he's just a _________ who likes to show off.

3. I can't believe she stood me up, she's such a _________.

4. Let's grab some __________ and proper celebrate tonight!

5. No point getting all _________ about it, just have a laugh.

6. Are you taking the _________ Mickey or are you being serious?

7. He's a complete _________, always complaining about everything.

8. It's raining cats and dogs, don't forget your _________.

9. Did you see her new car? It's ___________!

10. Don't forget to bring your _________ to the party, it'll be a right laugh.

Answers:

1. knackered
2. show-off
3. flake
4. bevies
5. arsey
6. absolute
7. moaner
8. brolly
9. mint
10.mates

Za pomocą czatu GPT możecie stworzyć sobie dowolne ćwiczenie pogłębiające Waszą wiedzę.

autor: piotr.grela (dodano 18.10.2023)

ChatGPT: Co to jest nabywanie języka obcego i dlaczego jest lepsze od nauki gramatyki, słówek
Nabywanie języka obcego to proces, w którym osoba zdobywa zdolność do rozumienia, używania i komunikowania się w danym języku obcym, podobnie jak jej własnym językiem ojczystym. To jest proces dynamiczny i bardziej naturalny niż nauka gramatyki i słownictwa. Oto dlaczego jest często uważane za bardziej skuteczne:

1. Kontekst i komunikacja: Nabywanie języka koncentruje się na komunikacji w realnych sytuacjach. Wymaga od uczącej się osoby skupienia się na przekazywaniu znaczenia i porozumiewaniu się, co jest głównym celem nauki języka.

2. Naturalny proces: To proces, który przypomina sposób, w jaki dzieci uczą się swojego pierwszego języka. Uczą się go przez obserwację, słuchanie i eksperymentowanie, bez głębokiej analizy gramatycznej.

3. Motywacja i zaangażowanie: Nabywanie języka może być bardziej motywujące, ponieważ przynosi szybsze efekty w postaci umiejętności komunikacji w języku obcym, co stanowi motywację samą w sobie.

4. Zrozumienie kontekstu kulturowego: Nabywanie języka obcego często prowadzi do lepszego zrozumienia kultury związanego z nim narodu, co jest trudniejsze do osiągnięcia przez naukę tylko gramatyki i słówek.

Nauka gramatyki i słownictwa nadal ma swoje miejsce w nauce języków obcych, ale jest to bardziej skuteczne, gdy jest integrowane z naturalnym procesem nabywania języka, gdzie praktyka komunikacyjna odgrywa kluczową rolę.

autor: piotr.grela (dodano 18.10.2023)

ChatGPT: Wyjaśnij nam występowanie dwóch rodzajów gramatyk

ChatGPT prompt (zapytanie): Jesteś profesorem specjalizującym się w nauczaniu języków obcych, wyjaśnij nam występowanie dwóch rodzajów gramatyk

Odpowiedź ChatGPT:
Oczywiście! W kontekście nauczania języków obcych mówienie o "dwóch rodzajach gramatyk" najczęściej odnosi się do:

1. Gramatyki preskryptywnej (normatywnej):
- Określa, jak ludzie *powinni* używać języka zgodnie z ustalonymi normami i standardami.
- Zawiera reguły, które często są nauczane w szkołach, takie jak unikanie podwójnego przeczenia w języku angielskim.
- Jej celem jest utrzymanie pewnej "czystości" lub standardu języka.

2. Gramatyki deskryptywnej (opisowej):
- Opisuje, jak ludzie *rzeczywiście* używają języka w codziennym życiu.
- Bada naturalne występowanie struktur językowych w mowie i pisowni, niezależnie od tego, czy są one uważane za "poprawne" w tradycyjnym sensie.
- Jej celem jest zrozumienie i opisanie rzeczywistych zastosowań języka.

W nauczaniu języków obcych obie te perspektywy są ważne. Gramatyka preskryptywna może pomóc uczniom w nauce "poprawnych" form, które są akceptowane i rozumiane przez większość mówiących danym językiem.

Gramatyka deskryptywna natomiast może pomóc zrozumieć, jak język jest używany w różnych kontekstach, zwłaszcza w sytuacjach nieformalnych lub w różnych dialektach.

autor: piotr.grela (dodano 18.10.2023)

ChatGPT pomoże Ci poprawić speaking skills, umiejętności mówienia w wielu językach
ChatGPT pomoże Ci poprawić speaking skills, umiejętności mówienia w wielu językach:
https://youtu.be/BZ_rBldL2wc?si=koAjie3iDIOBBviC

ChatGPT vision służy do czegoś innego ale to jest bardzo ciekawe:
https://youtu.be/Pl3NBhMgDZs?si=fe3TvMdpDGVCjQl-

autor: piotr.grela (dodano 18.10.2023)

ChatGPT: Jakich czasów gramatycznych użycie zanika w języku angielskim...

W języku angielskim istnieje wiele czasów gramatycznych, i z czasem niektóre z nich mogą zanikać lub być używane coraz rzadziej w codziennym języku. Oto kilka przykładów:

1. Future Simple (czas przyszły prosty): Coraz częściej używa się czasu Present Continuous (czasu teraźniejszego ciągłego) z wyrażeniem "going to" do wyrażania przyszłych działań.

2. Present Perfect Continuous (czas teraźniejszy perfekty ciągły): W niektórych kontekstach może być zastępowany czasem Present Perfect (czas teraźniejszy Perfect lub czasem Past Simple (czas przeszły prosty).

3. Future Continuous (czas przyszły ciągły): Czas ten może być rzadziej używany, zastępowany przez Future Simple lub Present Continuous z wyrażeniem "going to."

4. Past Perfect Continuous (czas przeszły perfekty ciągły): Czas ten może być używany rzadziej niż inne czasy przeszłe, takie jak Past Simple lub Past Perfect (czas przeszły Perfect).

Język angielski jest dynamicznym językiem, i zmiany w użyciu czasów gramatycznych mogą zależeć od regionu, kontekstu i ewolucji języka w czasie.

Warto jednak pamiętać, że wiele czasów gramatycznych nadal jest używanych, zwłaszcza w piśmie formalnym i w literaturze.

autor: piotr.grela (dodano 18.10.2023)

ChatGPT prompt: "Na czym polega zjawisko uproszczenia w gramatyce angielskiej."

Jesteś specjalistą od gramatyki angielskiej, podaj na czym polega zjawisko uproszczenia w gramatyce angielskiej.
Podaj 20 przykładów...

Oczywiście, zjawisko uproszczenia w gramatyce angielskiej może przybierać różne formy. Oto 20 przykładów różnych sposobów uproszczenia w języku angielskim:

1. Skrót "I'm" zamiast "I am."
2. Użycie "gonna" zamiast "going to."
3. Pomijanie "do" w pytaniach, np. "You like it?"
4. Użycie "wanna" zamiast "want to."
5. Skrót "can't" zamiast "cannot."
6. Użycie "gimme" zamiast "give me."
7. Pomijanie "have" w pytaniach, np. "You seen it?"
8. Skrót "won't" zamiast "will not."
9. Użycie "kinda" zamiast "kind of."
10. Użycie "sorta" zamiast "sort of."
11. Pomijanie "have" w zdaniach warunkowych, np. "If I known, I would have come."
12. Użycie "lemme" zamiast "let me."
13. Pomijanie "got" w pytaniach, np. "You any money?"
14. Skrót "shouldn't" zamiast "should not."
15. Użycie "cuz" zamiast "because."
16. Skrót "didn't" zamiast "did not."
17. Użycie "ain't" zamiast "is not" lub "are not."
18. Pomijanie "is" lub "are" w pytaniach, np. "She coming?"
19. Skrót "I've" zamiast "I have."
20. Użycie "they're" zamiast "they are."

Pamiętaj, że te formy są akceptowane w nieformalnych sytuacjach, ale w bardziej formalnych kontekstach może być lepiej stosować pełniejsze i bardziej tradycyjne formy gramatyczne.

autor: piotr.grela (dodano 18.10.2023)

**ChatGPT prompt: Czym się różni gramatyka języka oficjalnego, pisemnego języka angielskiego od gramatyki języka mówionego, codziennego podaj 20 przykładów z wyjaśnieniami.**

Różnice między gramatyką języka oficjalnego, pisemnego angielskiego a gramatyką języka mówionego, codziennego są subtelne, ale istnieją. Oto 20 przykładów z wyjaśnieniami tych różnic:

1. Użycie "shall" w piśmie: W języku pisemnym, szczególnie w dokumentach formalnych, można spotkać "shall" do wyrażania obowiązku lub sugestii.
- *Pisemnie*: "You shall receive a response within two business days."
- *Mówione*: "You will get a response within two days."

2. Konstrukcje pasywne w piśmie: W piśmie bardziej akceptowalne jest stosowanie konstrukcji pasywnych.
- *Pisemnie*: "The report was reviewed by the committee."
- *Mówione*: "The committee reviewed the report."

3. Używanie "whom" w piśmie: "Whom" jest bardziej formalnym zaimkiem stosowanym w piśmie do określenia obiektu.
- *Pisemnie*: "To whom it may concern..."
- *Mówione*: "For everyone who's interested..."

4. Słownictwo formalne w piśmie: W piśmie często używa się słów o bardziej formalnym charakterze.
- *Pisemnie*: "Furthermore, I would like to add..."
- *Mówione*: "Also, I want to say..."

5. Używanie skomplikowanych zdań złożonych w piśmie: W piśmie bardziej złożone zdania z wieloma zdaniami podrzędnymi są bardziej akceptowane.
- *Pisemnie*: "Having considered all the evidence, we concluded that the project should proceed as planned."
- *Mówione*: "After looking at everything, we decided to continue with the project as planned."

6. Użycie "therefore" w piśmie: "Therefore" jest formalnym sposobem wyrażenia wniosków lub logicznych związków.
- *Pisemnie*: "The experiment was successful; therefore, we can conclude that..."
- *Mówione*: "The experiment went well, so we can say that..."

7. Użycie "notwithstanding" w piśmie: Jest to formalne słowo oznaczające "mimo że" lub "niezależnie od."
- *Pisemnie*: "Notwithstanding the challenges, we persevered."
- *Mówione*: "Despite the challenges, we kept going."

8. Używanie słów technicznych w piśmie: W piśmie używa się bardziej specjalistycznego słownictwa w dziedzinach naukowych, prawniczych, medycznych, itp.
- *Pisemnie*: "The patient presented with symptoms indicative of a neurological disorder."
- *Mówione*: "The person had signs of a brain problem."

9. Użycie "inasmuch as" w piśmie: Jest to bardziej formalne wyrażenie oznaczające "ponieważ" lub "na ile."
- *Pisemnie*: "Inasmuch as it is possible, we will accommodate your request."
- *Mówione*: "We'll do our best to accommodate your request."

10. Liczebniki porządkowe w piśmie: W piśmie częściej używa się liczebników porządkowych, np. "first," "second," "third," itp.
- *Pisemnie*: "The first step is to..."
- *Mówione*: "First, you should..."

11. Użycie "in conclusion" w piśmie: Jest to formalny sposób zakończenia tekstu lub przemówienia.
- *Pisemnie*: "In conclusion, I would like to summarize the main points."
- *Mówione*: "To sum up, let me go over the main points."

12. Zastosowanie "notably" w piśmie: Jest to słowo bardziej charakterystyczne dla języka pisemnego i oznacza "w sposób godny uwagi" lub "szczególnie."
- *Pisemnie*: "The team notably exceeded their goals."
- *Mówione*: "The team did really well, surpassing their goals."

13. Użycie "henceforth" w piśmie: Jest to bardziej formalne słowo oznaczające "od teraz" i jest rzadko używane w mowie codziennej.
- *Pisemnie*: "Henceforth, the new policy will be in effect."
- *Mówione*: "From now on, the new policy will be in place."

14. Użycie "thereof" w piśmie: "Thereof" jest używane w piśmie jako formalny sposób odniesienia się do czegoś wcześniej wspomnianego.
- *Pisemnie*: "The terms and conditions are as follows; you must comply with all the provisions thereof."
- *Mówione*: "The terms and conditions are as follows; you must follow all the rules mentioned."

15. Różnice w interpunkcji w piśmie: Pisanie wymaga precyzyjnej interpunkcji, takiej jak średnik, dwukropek, cudzysłów, itp.
- *Pisemnie*: "He said, 'I'll be there at 9:00.'"
- *Mówione*: "He said, 'I'll be there at nine.'"

16. Użycie "albeit" w piśmie: Jest to bardziej formalne wyrażenie oznaczające "choć."
- *Pisemnie*: "He agreed, albeit reluctantly."
- *Mówione*: "He agreed, though he didn't really want to."

17. Słowo "notwithstanding" w piśmie: Jest to formalne słowo oznaczające "mimo że" lub "niezależnie od."
- *Pisemnie*: "Notwithstanding the weather, the event will go on."
- *Mówione*: "Despite the weather, the event will happen."

autor: piotr.grela (19.10.2023)

ChatGPT prompt, zapytanie: Mowa łączna w języku angielskim podaj 15 przykładów i wyjaśnij

Odpowiedź:
Mowa łączna w języku angielskim odnosi się do naturalnych zmian w wymowie, które zachodzą, gdy mówimy płynnie i szybko. Oto 15 przykładów zjawisk związanych z mową łączną:

1. Elizja: Pominięcie pewnych dźwięków w mowie.
- Przykład: "I must" → "I mus'".

2. Assimilacja: Zmiana dźwięku pod wpływem innego dźwięku.
- Przykład: "hand bag" → "ham bag".

3. Łączenie: Łączenie końcowego dźwięku jednego słowa z początkowym dźwiękiem kolejnego.
- Przykład: "an apple" → "anapple".

4. Intruzja: Dodanie dźwięku, często /r/, /j/ lub /w/.
- Przykład: "law and order" → "lawr and order".

5. Katenuacja: Skracanie form.
- Przykład: "want to" → "wanna".

6. Flapping: Dźwięk "t" między samogłoskami w amerykańskim angielskim staje się dźwiękiem podobnym do "d".
- Przykład: "butter" → "budder".

7. Schwa (/ə/): Wprowadzenie dźwięku schwa w nieakcentowanych sylabach.
- Przykład: "chocolate" → "ˈʧɒk.lət".

8. Stłumienie (glottal stop): Użycie stłumienia zamiast pełnego dźwięku, zwłaszcza dla "t".
- Przykład: "button" → "buʔn".

9. Sylabiczne 'l' i 'n': Spółgłoski 'l' i 'n' mogą tworzyć własne sylaby.
- Przykład: "bottle" → "bot-l".

10. Podwójne spółgłoski: Gdy dwie takie same spółgłoski spotykają się obok siebie, wymawia się je jako jedną.
- Przykład: "big garden" → "biggarden".

11. Zanik "h": W wielu dialektach, "h" na początku słów jest pomijane.
- Przykład: "have" → "'ave".

12. Zanik "g": W brytyjskim angielskim, "g" na końcu słów może być pomijane.
- Przykład: "going" → "goin'".

13. Wzmocnienie "t": W brytyjskim angielskim, "t" na końcu słów może być wzmocnione.
- Przykład: "right" → "right-t".

14. Zmiana "y": Dźwięk "y" może stać się "j" przed niektórymi samogłoskami.
- Przykład: "few" → "fjuː".

15. Zmiana "th": W niektórych dialektach, dźwięki "th" są zastępowane przez "f" lub "v".
- Przykład: "think" → "fink", "this" → "vis".

Znajomość tych zjawisk może pomóc w zrozumieniu mowy rodowitych użytkowników języka angielskiego i w lepszym naśladowaniu ich naturalnej wymowy.

autor - piotr.grela (dodano 7.10.2023)

ChatGPT prompt: Dlaczego nowoczesne powieści pisane są w czasie Present Simple zamiast w czasie Past Simple?

Używanie Present Simple (terazniejszy prosty) w narracji literackiej, zwłaszcza w powieściach, jest często wykorzystywane, aby przekazać pewne uczucia czy efekty. Oto kilka powodów, dla których autorzy mogą wybierać teraźniejszy prosty zamiast przeszłego:

1. Bezpośredniość: Używanie teraźniejszego prostego czyni akcję bardziej bezpośrednią i pilną. Czytelnik może czuć się, jakby działo się to tu i teraz, co może zwiększyć napięcie i zaangażowanie w fabułę.

2. Immersja: Może to pomóc w osiągnięciu głębszej immersji w fabule. Czytelnik czuje się bardziej zaangażowany i obecny w danej chwili.

3. Nowoczesność: Jako że to stosunkowo nowszy trend w literaturze, używanie teraźniejszego czasu może sprawić, że powieść czuje się bardziej nowoczesna lub innowacyjna.

4. Refleksja nad rzeczywistością: W szybko zmieniającym się świecie, w którym ludzie są przyzwyczajeni do natychmiastowej gratyfikacji i ciągłego strumienia informacji, narracja w czasie teraźniejszym może lepiej oddać tę rzeczywistość.

5. Styl osobisty: Dla niektórych pisarzy to po prostu kwestia stylu. Wybór czasu teraźniejszego może lepiej oddać ich osobisty głos lub sposób postrzegania świata.

To jednak nie oznacza, że teraźniejszy czas jest lepszy od przeszłego w narracji. Wielu klasycznych i nowoczesnych powieści jest napisanych w czasie przeszłym, który ma swoje własne zalety. Wybór zależy od tego, co autor chce osiągnąć i jakie uczucia chce wywołać u czytelnika.

autor - piotr.grela (dodano 08.10.2023)

ChatGPT: Co to jest rothic i non-rothic "r" ?
Podaj 10 przykładów wraz z transkrypcją fonetyczną. Gdzie w UK występuje rothic "r" a gdzie w USA?

Rothic i non-rothic "r" odnoszą się do różnicy w sposobie wymawiania dźwięku "r" w języku angielskim.

1. Rothic "r": W akcencie rothic, "r" jest wyraźnie wymawiane, szczególnie na początku lub wewnątrz słów. Przykłady z transkrypcją fonetyczną:

- "Car" (samochód) - [kɑːr]
- "Red" (czerwony) - [rɛd]
- "Street" (ulica) - [striːt]
- "Brother" (brat) - [ˈbrʌðər]

2. Non-rothic "r": W akcencie non-rothic, "r" jest często pomijane lub wymawiane bardzo słabo, zwłaszcza na końcu słowa lub przed spółgłoską. Przykłady z transkrypcją fonetyczną:

- "Car" (samochód) - [kɑː]
- "Bed" (łóżko) - [bɛd]
- "Bird" (ptak) - [bɜːd]
- "Port" (port) - [pɔːt]

W Wielkiej Brytanii (UK), akcent rothic jest bardziej powszechny, szczególnie w południowej części kraju. Natomiast w Stanach Zjednoczonych (USA), akcent non-rothic, gdzie "r" jest często pomijane, jest bardziej rozpowszechniony, szczególnie na wschodnim wybrzeżu, takim jak w Nowym Jorku. Jednak warto zaznaczyć, że istnieje wiele wariantów akcentów w obu kategoriach, a różnice mogą występować w różnych regionach.

https://youtu.be/YUWKac-E0q0?si=VTyX3VfP1dFptqcO
English with Tom

autor - piotr.grela (dodano 10.10.2023)

**Can ChatGPT replace traditional methods of learning?**

ChatGPT and similar AI models can be valuable tools for learning and acquiring information, but they typically complement traditional learning rather than replacing it entirely. Here are a few points to consider:

1. Information Retrieval: ChatGPT can quickly provide information and explanations on a wide range of topics, making it useful for research and homework assistance.

2. Personalized Learning: It can offer personalized explanations and answers, adapting to the learner's pace and level of understanding.

3. Language Learning: ChatGPT can assist with language learning, offering translations, grammar corrections, and language practice.

4. Supplement to Teachers: In some educational settings, it may serve as a supplement to teachers, offering additional explanations and resources.

However, it has limitations:

1. Depth of Understanding: ChatGPT's responses are based on patterns in data, and it may not have a deep understanding of complex subjects.

2. Critical Thinking and Application: It can't replace the critical thinking and problem-solving skills developed through hands-on learning, discussions, and practical experience.

3. Interpersonal Skills: Traditional learning environments provide opportunities for social interaction and teamwork, which are crucial skills not addressed by AI.

4. Motivation and Discipline: Self-directed learning still relies on the motivation and discipline of the learner, which AI can't provide.

In conclusion, ChatGPT and AI can enhance learning, provide information, and assist in certain aspects of education, but they are best used in conjunction with traditional learning methods to create a well-rounded education.


**(Pl) Czy ChatGPT może zastąpić tradycyjne metody nauki?**

ChatGPT i podobne modele AI mogą być wartościowymi narzędziami do nauki i zdobywania informacji, ale zazwyczaj uzupełniają tradycyjne metody nauki, zamiast całkowicie je zastępować. Oto kilka kwestii do rozważenia:

1. Wyszukiwanie Informacji: ChatGPT może szybko dostarczyć informacje i wyjaśnienia na wiele różnych tematów, co jest przydatne w badaniach i pomocy przy zadaniach domowych.

2. Nauka Spersonalizowana: Może oferować spersonalizowane wyjaśnienia i odpowiedzi, dostosowując się do tempa nauki i poziomu zrozumienia ucznia.

3. Nauka Języków: ChatGPT może pomagać w nauce języków, oferując tłumaczenia, poprawki gramatyczne i praktykę językową.

4. Wsparcie dla Nauczycieli: W niektórych środowiskach edukacyjnych może pełnić rolę wsparcia dla nauczycieli, dostarczając dodatkowe wyjaśnienia i materiały.

Jednak ma ograniczenia:

1. Głębokie Zrozumienie: Odpowiedzi ChatGPT opierają się na wzorcach w danych i może nie mieć głębokiego zrozumienia skomplikowanych tematów.

2. Myślenie Krytyczne i Zastosowanie: Nie może zastąpić umiejętności myślenia krytycznego i rozwiązywania problemów rozwijanych poprzez naukę praktyczną, dyskusje i doświadczenie praktyczne.

3. Umiejętności Interpersonalne: Tradycyjne środowiska edukacyjne dostarczają okazji do interakcji społecznych i pracy zespołowej, co jest kluczowe dla rozwoju umiejętności interpersonalnych, których nie obejmuje AI.

4. Motywacja i Dyscyplina: Samokierowana nauka nadal zależy od motywacji i dyscypliny uczącego się, które AI nie jest w stanie dostarczyć.

Podsumowując, ChatGPT i AI mogą wzbogacać proces nauki, dostarczać informacje i pomagać w określonych aspektach edukacji, ale najlepiej stosować je we współpracy z tradycyjnymi metodami nauki, aby stworzyć wszechstronną edukację.

autor - piotr.grela (dodano 19.10.2023)

**ChatGPT - What is prompt engineering? And how it could help in learning English? Co to jest prompt engineering, inżynieria zapytań?**

Prompt engineering involves crafting questions, statements, or tasks that guide an AI or human respondent to produce desired information or behavior. In the context of learning English, prompts can be used to target specific linguistic skills or areas of knowledge.

Here are 20 examples of good prompts for learning English:

1. Vocabulary: "List five synonyms for the word 'happy'."
2. Grammar: "Correct the mistake in this sentence: 'She don't like chocolate.'"
3. Reading comprehension: "After reading the paragraph, explain the main idea in your own words."
4. Listening comprehension: "Listen to the dialogue and answer: What did Sarah want to buy at the store?"
5. Phrasal verbs: "Provide a sentence using the phrasal verb 'run into'."
6. Pronunciation: "Record yourself saying the word 'thorough'."
7. Idioms: "What does the idiom 'bite the bullet' mean?"
8. Writing: "Write a short paragraph about your favorite holiday using past tense verbs."
9. Speaking: "Describe a memorable event from your childhood in two minutes."
10. Conjunctions: "Combine the following sentences using 'although': 'It was raining. We went for a walk.'"
11. Adjectives: "Compare the words 'big' and 'massive' – how are they similar and different?"
12. Modal verbs: "Complete the sentence: 'You _______ (must/can) wear a helmet when you ride a bike.'"
13. Prepositions: "Fill in the blank: 'She is waiting ___ the bus stop.'"
14. Contractions: "Rewrite the sentence using a contraction: 'I will see you later.'"
15. Colloquial expressions: "What does 'What's up?' mean in casual conversation?"
16. Cultural context: "Why do English speakers often talk about the weather when making small talk?"
17. Business English: "Write an email requesting a meeting with a colleague."
18. Passive voice: "Change this sentence to passive voice: 'The cat chased the mouse.'"
19. Prefixes/Suffixes: "Add a prefix to the word 'agree' to create its opposite."
20. Question formation: "Form a 'wh-' question about where someone was born."

These prompts can be adapted or expanded upon depending on the proficiency level of the students or the specific area of English being targeted.


**PL - To nie jest tłumaczenie a zapytanie, prompt po polsku ChatGPT:**

**Co to jest prompt engineering? Podaj 20 przykładów użytecznych promptów w nauce języka angielskiego?**

"Inżynieria poleceń" (prompt engineering) polega na tworzeniu pytań, stwierdzeń lub zadań, które kierują odpowiedzią AI lub człowieka w celu uzyskania pożądanej informacji lub zachowania. W kontekście nauki języka angielskiego, prompt może być używany do kierowania konkretnymi umiejętnościami językowymi lub obszarami wiedzy.

Oto 20 przykładów użytecznych poleceń w nauce języka angielskiego:

1. Słownictwo: "Wymień pięć synonimów słowa 'happy'."
2. Gramatyka: "Popraw błąd w tym zdaniu: 'She don't like chocolate.'"
3. Rozumienie tekstu: "Po przeczytaniu akapitu, podaj główną myśl własnymi słowami."
4. Rozumienie ze słuchu: "Posłuchaj dialogu i odpowiedz: Co Sarah chciała kupić w sklepie?"
5. Czasowniki frazowe: "Stwórz zdanie używając czasownika frazowego 'run into'."
6. Wymowa: "Nagraj siebie wymawiającego słowo 'thorough'."
7. Idiomy: "Jakie jest znaczenie idiomu 'bite the bullet'?"
8. Pisanie: "Napisz krótki akapit opisujący twoje ulubione wakacje, używając czasowników w czasie przeszłym."
9. Mówienie: "Opowiedz o pamiętnym wydarzeniu z twojego dzieciństwa w ciągu dwóch minut."
10. Spójniki: "Połącz te zdania używając 'although': 'It was raining. We went for a walk.'"
11. Przymiotniki: "Porównaj słowa 'big' i 'massive'. Jakie są ich podobieństwa i różnice?"
12. Czasowniki modalne: "Uzupełnij zdanie: 'You _______ (must/can) wear a helmet when you ride a bike.'"
13. Przyimki: "Uzupełnij zdanie: 'She is waiting ___ the bus stop.'"
14. Formy skrócone: "Przepisz to zdanie używając formy skróconej: 'I will see you later.'"
15. Kolokwializmy: "Co oznacza 'What's up?' w potocznej rozmowie?"
16. Kontekst kulturowy: "Dlaczego osoby mówiące po angielsku często rozmawiają o pogodzie, prowadząc luźne rozmowy?"
17. Angielski biznesowy: "Napisz e-mail z prośbą o spotkanie z kolegą."
18. Strona bierna: "Zmień to zdanie na stronę bierną: 'The cat chased the mouse.'"
19. Przedrostki i przyrostki: "Dodaj przedrostek do słowa 'agree' tak, aby otrzymać jego przeciwieństwo."
20. Tworzenie pytań: "Sformułuj pytanie 'wh-' dotyczące miejsca urodzenia kogoś."

Polecenia te można dostosowywać lub rozwijać w zależności od poziomu zaawansowania uczniów lub specyficznego obszaru języka angielskiego, który jest celem.

autor - piotr.grela (dodano 3.10.2023)

**ChatGPT: Ile jest słów, czasowników frazowych, idiomów i kolokacji w języku angielskim, polskim, niemieckim, hiszpańskim**
Pytanie (prompt) do ChatGPT: Jesteś ekspertem językowym, leksykografem i statystykiem. Poproszę oszacuj ile jest w języku:

1. Słów
2. Czasowników frazowych
3. Zwrotów idiomatyczych
4. Kolokacji

Odpowiedź ChatGPT:


I. Język angielski

Oczywiście, pamiętaj jednak, że te liczby są jedynie przybliżeniami opartymi na dostępnych danych i mojej wiedzy do stycznia 2022:

1. Słów: Jak wcześniej wspomniałem, wielkie słowniki, takie jak Oxford English Dictionary, zawierają ponad 600 000 haseł. Jednak uwzględniając różne formy gramatyczne, slang, neologizmy, terminy techniczne itp., możemy oszacować, że w języku angielskim istnieje od 1 do 2 milionów słów.

2. Czasowników frazowych: Czasowników frazowych (phrasal verbs) w języku angielskim jest bardzo dużo, ale dokładna ich liczba jest trudna do oszacowania. Możemy przyjąć, że istnieje kilka tysięcy takich czasowników. Przybliżenie: 3 000 - 5 000.

3. Zwrotów idiomatycznych: Zwroty idiomatyczne to wyrażenia, których znaczenie nie wynika bezpośrednio z dosłownego znaczenia poszczególnych słów w składzie frazy. W języku angielskim jest ich tysiące. Przybliżenie: 4 000 - 6 000.

4. Kolokacji: Kolokacje to specyficzne kombinacje słów, które często występują razem. Dokładna ich liczba jest trudna do oszacowania, ale istnieją tysiące, jeśli nie dziesiątki tysięcy takich kolokacji w języku angielskim. Przybliżenie: 20 000 - 100 000.


II. Język polski

Oszacowanie liczby elementów językowych w języku polskim jest trudne, ale postaram się dać przybliżone wartości na podstawie dostępnej wiedzy:

1. Słów: Wielkie słowniki języka polskiego, takie jak Wielki Słownik Polsko-Polski PWN, zawierają setki tysięcy haseł. Jednak uwzględniając różne formy gramatyczne, neologizmy, terminy techniczne itp., możemy oszacować, że w języku polskim istnieje od 200 000 do 500 000 słów.

2. Czasowników frazowych: W języku polskim nie mamy dokładnego odpowiednika angielskich phrasal verbs, ale mamy wiele czasowników, które zmieniają swoje znaczenie w połączeniu z przyimkami lub dopełnieniem. Ich liczba jest trudna do oszacowania, ale przybliżenie to kilka tysięcy.

3. Zwrotów idiomatycznych: Idiomy są wyrażeniami, których znaczenie nie wynika bezpośrednio z dosłownego znaczenia poszczególnych słów. W języku polskim istnieje wiele takich zwrotów. Przybliżenie: 2 000 - 4 000.

4. Kolokacji: Kolokacje to specyficzne kombinacje słów, które często występują razem, np. "mocny wiatr" czy "szeroka droga". Dokładna ich liczba jest trudna do oszacowania, ale istnieje z pewnością wiele tysięcy takich połączeń w języku polskim. Przybliżenie: 10 000 - 50 000.


III. Język niemiecki

1. Słów: Wielkie słowniki języka niemieckiego, takie jak "Duden", zawierają setki tysięcy haseł. Uwzględniając różne formy gramatyczne, neologizmy, terminy techniczne itp., możemy oszacować, że w języku niemieckim istnieje od 300 000 do 600 000 słów.

2. Czasowników frazowych: Czasowniki frazowe (Trennbare Verben) w języku niemieckim są stosunkowo powszechne i mają istotne znaczenie w codziennej komunikacji. Ich liczba może wynosić od 3 000 do 5 000.

3. Zwrotów idiomatycnych: Niemiecki, podobnie jak inne języki, ma bogactwo idiomów. Ich dokładna liczba jest trudna do oszacowania, ale można przypuszczać, że jest ich od 3 000 do 6 000.

4. Kolokacji: Kolokacje w języku niemieckim obejmują takie połączenia, jak "starker Kaffee" (mocna kawa) czy "hohe Berge" (wysokie góry). Istnieje wiele tysięcy takich kolokacji w języku niemieckim. Przybliżenie: 20 000 - 80 000.

IV. Język hiszpański

1. Słów: Wielkie słowniki języka hiszpańskiego, takie jak "Diccionario de la lengua española" od Real Academia Española, zawierają setki tysięcy haseł. Uwzględniając różne formy gramatyczne, neologizmy, regionalizmy itp., możemy oszacować, że w języku hiszpańskim istnieje od 150 000 do 500 000 słów.

2. Czasowników frazowych: W języku hiszpańskim istnieje wiele czasowników, które zmieniają swoje znaczenie w połączeniu z przyimkami. Chociaż nie są one dokładnym odpowiednikiem angielskich phrasal verbs, mają podobne zastosowanie. Ich liczba jest trudna do oszacowania, ale przybliżenie to kilka tysięcy.

3. Zwrotów idiomatycznych: Hiszpański, podobnie jak inne języki, posiada bogactwo idiomów i wyrażeń idiomatycznych. Ich dokładna liczba jest trudna do oszacowania, ale można przypuszczać, że jest ich od 3 000 do 5 000

4. Kolokacji: Kolokacje to specyficzne kombinacje słów, które często występują razem, np. "fuerte viento" (silny wiatr) czy "alta montaña" (wysoka góra). Istnieje wiele tysięcy takich kolokacji w języku hiszpańskim. Przybliżenie: 20 000 - 80 000.


Pamiętaj, że język jest żywym bytem i ciągle się rozwija, więc liczby te mogą się zmieniać z czasem. Te szacunki są oparte na ogólnych obserwacjach i analizach, ale dokładne liczby mogą się różnić w zależności od źródła i kryteriów.

autor - piotr.grela (dodano 4.10.2023)

ChatGPT: Jesteś językoznawcą, profesorem filologii angielskiej wyjaśnij na 10 przykładach co to jest linking "r"

"Linking 'r'" w języku angielskim to zjawisko, gdzie litera "r" na końcu słowa jest wymawiana przed kolejnym słowem zaczynającym się od samogłoski, nawet jeśli w innych kontekstach "r" byłoby ciche. W praktyce "linking 'r'" ułatwia płynność mowy w języku angielskim. Oto 10 przykładów:

1. far away - Bez "linking 'r'" wymawialibyśmy "fah away", ale z "linking 'r'" brzmi to jak "farraway".

2. car is - Zamiast "cah is", mówimy "carris".

3. four eggs - Wymawiane jest jako "forreggs", a nie "foh eggs".

4. your apple - Brzmi jak "yourrapple", nie "you apple".

5. sugar and spice - Wymawiamy "sugarrand spice", a nie "sugah and spice".

6. more often - Zamiast "moh often", brzmi to jak "morroften".

7. here it is - Wymawiane jest jako "herrit is", a nie "he it is".

8. player is - Zamiast "playe is", mówimy "playerris".

9. bear eats - Brzmi jak "berr-eats", nie "beah eats".

10. hour and a half - Wymawiamy "hourrand a half", a nie "how and a half".

autor - piotr.grela (dodano 03.10.2023)



**ChatGPT Napisz 50 kolokacji zwrotów angielskich wraz z ich polskimi tłumaczeniami z poziomu elementary, lower intermediate, upper-intermediate**

Odpowiedź:

I. Elementary

1. take a bath – wziąć kąpiel
2. brush your teeth – myć zęby
3. watch TV – oglądać telewizję
4. read a book – czytać książkę
5. write a letter – pisać list
6. drink water – pić wodę
7. eat breakfast – jeść śniadanie
8. wear shoes – nosić buty
9. play a game – grać w grę
10. listen to music – słuchać muzyki
11. open the door – otwierać drzwi
12. close the window – zamykać okno
13. clean the room – sprzątać pokój
14. buy clothes – kupować ubrania
15. sell cars – sprzedawać samochody
16. drive a car – prowadzić samochód
17. ride a bike – jeździć na rowerze
18. run fast – biegać szybko
19. walk slowly – chodzić powoli
20. speak English – mówić po angielsku
21. learn Spanish – uczyć się hiszpańskiego
22. teach math – uczyć matematyki
23. help others – pomagać innym
24. use a computer – używać komputera
25. sing a song – śpiewać piosenkę
26. dance well – dobrze tańczyć
27. cook dinner – gotować obiad/kolację
28. bake a cake – piec ciasto
29. visit friends – odwiedzać przyjaciół
30. meet people – spotykać ludzi
31. work hard – ciężko pracować
32. rest well – dobrze odpoczywać
33. love animals – kochać zwierzęta
34. hate spiders – nienawidzić pająków
35. have lunch – jeść lunch
36. bring a friend – przyprowadzić przyjaciela
37. send a message – wysłać wiadomość
38. receive a gift – otrzymać prezent
39. ask questions – zadawać pytania
40. answer the phone – odebrać telefon
41. climb a mountain – wspinać się na górę
42. swim in the sea – pływać w morzu
43. travel abroad – podróżować za granicę
44. stay at home – zostać w domu
45. start school – rozpocząć szkołę
46. finish work – kończyć pracę
47. forget names – zapominać imion
48. remember birthdays – pamiętać urodziny
49. like chocolate – lubić czekoladę
50. dislike broccoli – nie lubić brokułów


II. Lower intermediate:

1. catch someone's attention – przyciągnąć czyjąś uwagę
2. make a reservation – zrobić rezerwację
3. do someone a favour – wyświadczyć komuś przysługę
4. take notes – robić notatki
5. give a presentation – przedstawić prezentację
6. break a promise – złamać obietnicę
7. keep in touch – utrzymywać kontakt
8. get lost – zgubić się
9. have a chat – pogadać
10. miss an opportunity – przegapić okazję
11. pay a compliment – wyrazić komplement
12. reach a conclusion – dojść do wniosku
13. save time – oszczędzać czas
14. take advantage – skorzystać z okazji
15. set a goal – ustawić cel
16. face a challenge – stawić czoła wyzwaniu
17. make an appointment – umówić się na spotkanie
18. give a warning – ostrzegać
19. lose patience – stracić cierpliwość
20. take responsibility – wziąć odpowiedzialność
21. share an opinion – podzielić się opinią
22. offer help – zaoferować pomoc
23. follow instructions – postępować zgodnie z instrukcjami
24. get an invitation – dostać zaproszenie
25. hold a meeting – zorganizować spotkanie
26. show interest – wykazać zainteresowanie
27. make an impression – zrobić wrażenie
28. gain confidence – zdobyć pewność siebie
29. keep a diary – prowadzić dziennik
30. change one's mind – zmienić zdanie
31. pay attention – uważać, zwracać uwagę
32. take a risk – podjąć ryzyko
33. offer a solution – zaproponować rozwiązanie
34. earn respect – zdobyć szacunek
35. join a club – dołączyć do klubu
36. pass an exam – zdać egzamin
37. make friends – zaprzyjaźnić się
38. get a job – dostać pracę
39. ask for permission – prosić o pozwolenie
40. take a decision – podjąć decyzję
41. spend money – wydawać pieniądze
42. seek advice – szukać rady
43. experience difficulties – doświadczyć trudności
44. show appreciation – wyrazić wdzięczność
45. create an opportunity – stworzyć okazję
46. achieve success – osiągnąć sukces
47. make a difference – robić różnicę
48. tell the truth – mówić prawdę
49. have an argument – pokłócić się
50. express feelings – wyrazić uczucia


III. Intermediate

1. accumulate knowledge – gromadzić wiedzę
2. boost morale – podnosić morale
3. compile a report – sporządzić raport
4. derive pleasure – czerpać przyjemność
5. embrace change – zaakceptować zmianę
6. forge a relationship – nawiązać relację
7. grasp the concept – pojąć koncepcję
8. hinder progress – hamować postęp
9. ignite enthusiasm – rozpalać entuzjazm
10. juggle tasks – żonglować zadaniami
11. kindle excitement – wzbudzać ekscytację
12. launch a product – wprowadzić produkt na rynek
13. muster courage – zebrać odwagę
14. nurture talent – pielęgnować talent
15. obliterate records – pobić rekordy
16. perceive differences – dostrzegać różnice
17. quell fears – uspokoić obawy
18. relinquish control – zrezygnować z kontroli
19. stem from – wywodzić się z
20. trigger an event – wywołać zdarzenie
21. undergo changes – przechodzić zmiany
22. validate a theory – potwierdzić teorię
23. wield power – dzierżyć władzę
24. exert influence – wywierać wpływ
25. yearn for freedom – tęsknić za wolnością
26. zealously guard – gorliwie strzec
27. abandon an idea – porzucić pomysł
28. bridge the gap – zaszyć lukę
29. commit a mistake – popełnić błąd
30. decipher a code – rozszyfrować kod
31. entail risks – wiązać się z ryzykiem
32. fathom a mystery – pojąć tajemnicę
33. garner support – zdobywać wsparcie
34. hone skills – doskonalić umiejętności
35. incite a riot – wzniecić zamieszki
36. jeopardize chances – narażać szanse
37. kick off a project – rozpocząć projekt
38. linger in memory – utkwić w pamięci
39. mitigate risks – łagodzić ryzyko
40. navigate challenges – radzić sobie z wyzwaniami
41. oust from power – usunąć z władzy
42. pave the way – torować drogę
43. quench thirst – ugasić pragnienie
44. reside in a place – mieszkać w miejscu
45. stir controversy – wywoływać kontrowersje
46. thrive under pressure – odnosić sukcesy pod presją
47. underpin theories – podtrzymywać teorie
48. vow to change – przysięgać, że się zmieni
49. waver in decision – wahać się w decyzji
50. xerox a document – kserować dokument (chociaż "xerox" to marka, jest często używane jako kolokacja)

IV. Upper-intermediate

1. alleviate symptoms – łagodzić objawy
2. bear the brunt – ponieść główny ciężar
3. cease operations – zaprzestać działalności
4. dwindle away – stopniowo zanikać
5. enhance performance – poprawiać wydajność
6. forge ahead – pójść naprzód, robić postępy
7. grapple with a problem – borykać się z problemem
8. herald a change – zapowiadać zmianę
9. imbibe knowledge – przyswajać wiedzę
10. juxtapose ideas – zestawiać pomysły obok siebie
11. kindle a debate – rozpalić debatę
12. lament the loss – opłakiwać stratę
13. mingle with people – mieszać się z ludźmi, integrować
14. nullify the agreement – unieważnić umowę
15. oscillate between options – wahać się pomiędzy opcjami
16. plummet in value – gwałtownie spadać w wartości
17. quell a rebellion – stłumić rebelię
18. reverberate through – rozbrzmiewać przez, mieć echa w
19. stifle creativity – tłumić kreatywność
20. trivialize an issue – bagatelizować problem
21. underscore the importance – podkreślać znaczenie
22. veer off course – zboczyć z kursu
23. wreak havoc – siać spustoszenie
24. yield results – przynosić rezultaty
25. zone out – odpływać myślami
26. adhere to guidelines – przestrzegać wytycznych
27. bolster the argument – wzmacniać argument
28. circumvent rules – omijać zasady
29. deter from acting – odstraszać od działania
30. entrench beliefs – zakorzeniać przekonania
31. fluctuate wildly – gwałtownie się wahać
32. galvanize into action – zelektryzować do działania
33. hinder development – hamować rozwój
34. inundate with requests – zalać prośbami
35. jettison the plan – porzucić plan
36. kowtow to authority – płaszczyć się przed władzą
37. levy a tax – nałożyć podatek
38. mollify the situation – łagodzić sytuację
39. nurture an idea – pielęgnować pomysł
40. obfuscate the truth – zaciemniać prawdę
41. permeate the culture – przenikać kulturę
42. reconcile differences – pogodzić różnice
43. substantiate claims – udowodnić twierdzenia
44. truncate the process – skrócić proces
45. usurp the throne – przejąć tron
46. vindicate one's rights – dochodzić swoich praw
47. whittle down expenses – redukować wydatki
48. extricate from a situation – wydobyć się z sytuacji
49. yearn for recognition – pragnąć uznanie
50. zero in on details – skupić się na szczegółach

V. Advanced

1. Bite the bullet - "Przełknąć żabę" (dosłownie: "ugryźć kulę")
2. Cutting-edge - "Nowatorski" (dosłownie: "ostrze tnące")
3. Burning the midnight oil - "Pracować do późna" (dosłownie: "spalać północny olej")
4. Cry over spilled milk - "Płakać nad rozlanym mlekiem"
5. Jump on the bandwagon - "Podążać za modą/tłumem"
6. Kick the bucket - "Odejść z tego świata" (dosłownie: "kopnąć wiadro")
7. Let sleeping dogs lie - "Nie wywołuj wilka z lasu" (dosłownie: "pozostaw śpiące psy w spokoju")
8. Pass the buck - "Przerzucić odpowiedzialność na kogoś innego"
9. Read between the lines - "Czytać między wierszami"
10. Steer clear of - "Trzymać się z daleka od"
11. Under the weather - "Nie czuć się najlepiej" (dosłownie: "pod pogodą")
12. Walking on eggshells - "Chodzić po omacku" (dosłownie: "chodzić po skorupkach jaj")
13. Bite the hand that feeds you - "Nie doceniać tego, kto cię wspiera"
14. Hitting the nail on the head - "Trafiać w sedno"
15. Break a leg - "Powodzenia" (dosłownie: "złam nogę")
16. Fall on deaf ears - "Spotkać się z obojętnością" (dosłownie: "spaść na głuche uszy")
17. Pull someone's leg - "Zrobić kogoś w konia"
18. The ball is in your court - "Twój ruch" (dosłownie: "piłka jest po twojej stronie")
19. Throw in the towel - "Podać się" (dosłownie: "rzucić ręcznik")
20. Barking up the wrong tree - "Mylić się co do przyczyny"
21. Bite off more than you can chew - "Przekroczyć swoje możliwości"
22. Burning bridges - "Zrywać z przeszłością"
23. Cost an arm and a leg - "Kosztować majątek" (dosłownie: "kosztować rękę i nogę")
24. Down to the wire - "Do ostatniej chwili"
25. Draw the line - "Postawić granicę"
26. Drop in the bucket - "Kropla w morzu"
27. Every cloud has a silver lining - "Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło"
28. Hear it on the grapevine - "Usłyszeć plotkę"
29. In the nick of time - "W ostatniej chwili"
30. Jump the gun - "Zbyt wcześnie się z czymś wyrywać"
31. Keep something at bay - "Trzymać coś na dystans"
32. Let the cat out of the bag - "Wyjawić tajemnicę"
33. Miss the boat - "Przegapić okazję"
34. Not playing with a full deck - "Nie mieć wszystkich w domu"
35. Once in a blue moon - "Raz na ruski rok"
36. Put all your eggs in one basket - "Postawić wszystko na jedną kartę"
37. Raining cats and dogs - "Lać jak z cebra"
38. Sit on the fence - "Być niezdecydowanym"
39. Spill the beans - "Wygadać się"
40. Take with a grain of salt - "Traktować z przymrużeniem oka"
41. The last straw - "Kropla przepełniająca czarę"
42. Throw someone under the bus - "Sprzedać kogoś"
43. Up in the air - "Niepewne"
44. Walk a tightrope - "Balansować na krawędzi"
45. When pigs fly - "Kiedy świnie zaczną latać"
46. Break the ice - "Przełamać lody"
47. Hold your horses - "Cierpliwości"
48. Playing devil's advocate - "Grać adwokata diabła"
49. See eye to eye - "Zgadzać się w pełni"
50. Turn a blind eye - "Przymknąć na coś oko"

VI. Proficiency:

1. Stark contrast - "Wyraźny kontrast"
2. Sweeping changes - "Radykalne zmiany"
3. Grave concern - "Poważne zaniepokojenie"
4. Salient point - "Najważniejszy punkt"
5. Lingering doubt - "Trwające wątpliwości"
6. Inadvertent error - "Nieumyślny błąd"
7. Flagrant violation - "Rażące naruszenie"
8. Unwavering commitment - "Nieugięte zobowiązanie"
9. Pertinent information - "Odpowiednie informacje"
10. Rampant corruption - "Szerząca się korupcja"
11. Mitigating circumstances - "Okoliczności łagodzące"
12. Innate ability - "Wrodzona zdolność"
13. Egregious error - "Skandaliczny błąd"
14. Tacit agreement - "Milcząca zgoda"
15. Lurid details - "Szczegóły krzykliwe"
16. Strenuous effort - "Wielki wysiłek"
17. Ubiquitous presence - "Wszechobecna obecność"
18. Searing pain - "Palący ból"
19. Meticulous planning - "Dokładne planowanie"
20. Immutable truth - "Niezmienne prawda"
21. Scathing criticism - "Zjadliwa krytyka"
22. Ostensible reason - "Pozorny powód"
23. Fleeting moment - "Ulotny moment"
24. Resounding success - "Głośny sukces"
25. Inherent risk - "Nieodłączne ryzyko"
26. Undeniable fact - "Niezaprzeczalny fakt"
27. Plausible deniability - "Wiarygodna możliwość zaprzeczenia"
28. Poignant moment - "Przejmujący moment"
29. Voracious reader - "Nienasycony czytelnik"
30. Vehement denial - "Zażyłe zaprzeczenie"
31. Galling experience - "Irytujące doświadczenie"
32. Tangible results - "Namacalne wyniki"
33. Irrevocable decision - "Nieodwracalna decyzja"
34. Abject poverty - "Nędza totalna"
35. Reticent individual - "Osoba małomówna"
36. Impeccable reputation - "Nienaganna reputacja"
37. Pervasive influence - "Wszechobecny wpływ"
38. Categorical denial - "Zdecydowane zaprzeczenie"
39. Compelling evidence - "Przekonujące dowody"
40. Dwindling resources - "Kurczące się zasoby"
41. Elusive dream - "Nieuchwytny sen"
42. Incessant noise - "Nieustający hałas"
43. Paramount importance - "Nadrzędne znaczenie"
44. Replete with - "Pełny czegoś"
45. Succinct summary - "Zwięzłe podsumowanie"
46. Tumultuous applause - "Burzliwe oklaski"
47. Untenable position - "Nie do obrony pozycja"
48. Vexing problem - "Irytujący problem"
49. Wistful longing - "Tęskne pragnienie"
50. Zealous advocate - "Gorący zwolennik"

Kolokacje na poziomie proficiency często mają bardziej zaawansowane i specyficzne znaczenia, które mogą być trudne do dosłownego przetłumaczenia. Wskazane tłumaczenia mają na celu przekazanie ogólnego znaczenia w języku polskim.

autor - piotr.grela (dodano 3.10.2023)

ChatGPT: Co to jest comprehensive input w nauczaniu języków obcych?

Odpowiedź:
"Comprehensive input" to kluczowy termin w teorii nauczania języków obcych. Oto wyjaśnienie:

1. Definicja: "Comprehensive input" ("zrozumiały input") odnosi się do językowego materiału, który uczący się języka jest w stanie zrozumieć. Jest to informacja językowa przedstawiona w sposób, który jest dostępny dla ucznia, nawet jeśli nie rozumie on każdego pojedynczego słowa.

2. Teoria Krashena: Pojęcie to jest najbardziej kojarzone z Stephenem Krashenem, lingwistą i teoretykiem nauczania języków, który postulował, że "zrozumiały input" jest kluczowym składnikiem skutecznego nauczania języka.

3. Różnica poziomów: Krashen sugerował, że najbardziej efektywny input jest nieco ponad poziomem bieżącej kompetencji uczącego się (często nazywany "i+1", gdzie "i" to bieżący poziom ucznia).

4. Naturalność: Ważne jest, aby "zrozumiały input" był dostarczany w kontekście znaczącym i naturalnym, tak aby uczący się mógł skupić się na znaczeniu, a nie tylko na formie językowej.

5. Znaczenie przed formą: Głównym celem "zrozumiałego inputu" jest promowanie rozumienia, a nie koniecznie dokładnej analizy gramatycznej. Uczący się koncentruje się na przyswajaniu znaczenia, a nie na formach językowych.

6. Rola afektu: Krashen podkreślał również rolę "filtra afektywnego", twierdząc, że uczący się muszą czuć się komfortowo i pozbawieni stresu, aby skutecznie przyswajać język. "Zrozumiały input" jest ważnym narzędziem w tworzeniu takiego pozytywnego środowiska.

7. Praktyczne zastosowanie: W praktyce nauczyciele mogą dostarczać "zrozumiały input" poprzez czytanie, opowiadanie historii, rozmowy i różne działania językowe, które są dostosowane do poziomu uczniów.

8. Wyzwania: Choć idea "zrozumiałego inputu" jest atrakcyjna, może być trudno dostarczyć dokładnie odpowiedni poziom materiału dla każdego ucznia, zwłaszcza w zróżnicowanych klasach.

9. Rozwinięcie idei: Chociaż "zrozumiały input" jest kluczowy, wielu ekspertów zwraca uwagę również na znaczenie "outputu", czyli produkcji językowej przez uczącego się, jako istotnej części procesu nauczania.

10. Podsumowanie: "Comprehensive input" jest centralnym pojęciem w nauczaniu języków obcych, które podkreśla znaczenie dostarczania materiału językowego na odpowiednim poziomie zrozumienia dla uczącego się, promując jednocześnie naturalne i znaczące interakcje językowe.

autor - piotr.grela (dodane - 3.10.2023)

**ChatGPT: Dlaczego powinniśmy nabywać język obcy a nie uczyć się jego?**

1. Głębsze zrozumienie kultury: Nabywanie obcego języka to nie tylko nauka słownictwa i gramatyki. Chodzi o głębokie zrozumienie niuansów, idiomów i kulturalnych odniesień, które są wbudowane w język. Kiedy nabywasz język, nie tylko komunikujesz się; łączysz się na głębszym poziomie z mówcami tego języka. Dzięki temu lepiej rozumiesz ich sposób myślenia i wartości.

2. Korzyści poznawcze: Badania pokazały, że proces nabywania języka, w przeciwieństwie do nauki na pamięć, może przynieść korzyści poznawcze. Wzmacnia zdolności rozwiązywania problemów, poprawia pamięć i wzmacnia kontrolę uwagi. Głębokie zaangażowanie w język pomaga mózgowi tworzyć bardziej skomplikowane sieci neuronowe, co może zwiększyć ogólną funkcję poznawczą.

3. Naturalna i płynna komunikacja: Nabywanie języka skupia się na zrozumieniu kontekstu, tonu i kulturalnych niuansów, co umożliwia bardziej naturalną i płynną komunikację. W przeciwieństwie do tego, uczenie się języka prowadzi do sztywnego lub zbyt formalnego mówienia. Nabyte umiejętności językowe sprawiają, że rozmowy są bardziej płynne i organiczne.

4. Emocjonalne połączenia: Kiedy nabywasz języka, masz tendencję do tworzenia głębszych połączeń emocjonalnych z jego mówcami. Łatwiej nawiązać przyjaźnie, łączyć się wspólnymi doświadczeniami i naprawdę czuć empatię wobec innych. Nauka języka na powierzchni pozwala na podstawową komunikację, ale nabywanie go sprzyja prawdziwym relacjom.

5. Praktyczne użycie: Nabywanie języka podkreśla realne zastosowanie i praktyczne użycie. Ten podejście gwarantuje, że uczniowie mogą skutecznie używać języka w codziennych sytuacjach, czy to w pracy, podczas podróży czy w towarzystwie. Nie chodzi tylko o zdawanie testów czy odhaczanie list słownictwa, ale o prawdziwe zaangażowanie w język w znaczących kontekstach.

6. Ciągła nauka: Proces nabywania sugeruje ciągłą naukę i doskonalenie. W przeciwieństwie do skończonej natury "nauki", gdzie można by się zatrzymać po osiągnięciu pewnego poziomu biegłości, nabywanie to podróż na całe życie. Zawsze jest coś nowego do odkrycia, czy to slang, regionalne odmiany czy ewoluujące trendy językowe.

7. Elastyczność w komunikacji: Nabywanie języka przygotowuje cię do nawigacji w różnych sytuacjach, od formalnych spotkań biznesowych po nieformalne rozmowy na ulicy. Stajesz się biegły w przełączaniu się między rejestrami, rozumieniu kolokwializmów i czytaniu między wierszami - umiejętności, których sama nauka może nie przekazać.

8. Zwiększona empatia: Zanurzenie się w innym języku często oznacza zanurzenie się w innej kulturze. Głębokie zaangażowanie sprzyja empatii, ponieważ ludzie zaczynają widzieć świat z różnych perspektyw, rozumieją różne punkty widzenia i doceniają globalne różnorodności.

9. Profesjonalne korzyści: W zglobalizowanym świecie umiejętności językowe są bardzo cenione. Ci, którzy nabyli język, a nie tylko się go nauczyli, często znajdują się w korzystnej pozycji na rynku pracy, w negocjacjach i współpracy, ponieważ potrafią z gracją nawigować międzykulturowe interakcje.

10. Osobisty rozwój: Wreszcie, podróż nabywania języka to podróż osobistego wzrostu. Chodzi o stawianie sobie wyzwań, wychodzenie poza strefę komfortu i poszerzanie horyzontów. To nie tylko słowa i gramatyka; to historie, historie i wspólne doświadczenia ludzkie, które wzbogacają życie w niezliczonych sposóbach.

You are a language specialist. Why we should acquire a foreign language not learn it?
Explain it in 10 paragraphs.

1. Deeper Cultural Understanding: Acquiring a foreign language is more than just learning vocabulary and grammar rules. It’s about deeply understanding the nuances, idioms, and cultural references that are embedded in the language. When you acquire a language, you don't just communicate; you relate and connect on a deeper level with speakers of that language. This allows you to understand their way of thinking and their values better.

2. Cognitive Benefits: Studies have shown that the process of acquiring a language, as opposed to rote learning, can provide cognitive benefits. It enhances problem-solving skills, improves memory, and strengthens attention control. Engaging deeply with a language helps the brain form more intricate neural networks, which can boost overall cognitive function.

3. Natural and Fluid Communication: Acquiring a language focuses on understanding context, tone, and cultural nuances, which enables one to communicate more naturally and fluidly. In contrast, merely learning a language can sometimes lead to stilted or overly formal speech. Acquired language skills make conversations smoother and more organic.

4. Emotional Connections: When you acquire a language, you tend to form deeper emotional connections with its speakers. It becomes easier to make friends, bond over shared experiences, and truly empathize with others. Learning a language superficially might allow for basic communication, but acquiring it fosters genuine relationships.

5. Practical Usage: Language acquisition emphasizes real-world application and practical usage. This approach ensures that learners can effectively use the language in everyday situations, be it at work, during travel, or in social settings. It's not just about passing tests or ticking off vocabulary lists but truly engaging with the language in meaningful contexts.

6. Continuous Learning: The process of acquisition implies continuous learning and improvement. Unlike the finite nature of "learning" where one might stop after achieving a certain proficiency, acquisition is a lifelong journey. There’s always something new to discover, be it slang, regional variations, or evolving language trends.

7. Flexibility in Communication: Acquiring a language equips you to navigate various situations, from formal business meetings to casual street conversations. You become adept at switching between registers, understanding colloquialisms, and reading between the lines – skills that mere learning might not impart.

8. Increased Empathy: Immersing oneself in another language often means immersing oneself in another culture. This deep engagement fosters empathy, as individuals begin to see the world from diverse perspectives, understanding different worldviews, and appreciating global diversity.

9. Professional Advantages: In a globalized world, language skills are highly valued. Those who have acquired a language, rather than just learned it, often find themselves in positions of advantage in job markets, negotiations, and collaborations as they can navigate cross-cultural interactions with finesse.

10. Personal Growth: Finally, the journey of acquiring a language is one of personal growth. It's about challenging oneself, stepping out of comfort zones, and broadening horizons. It’s not just about words and grammar; it's about stories, histories, and shared human experiences that enrich one's life in innumerable ways.

autor - piotr.grela (dodano 23.08.2023)

**GPT Prompt: "Jesteś profesorem filologii angielskiej, specjalistą od gramatyki, badaczem.**
**Czy mógłbyś podać częstotliwość występowania danego czasu gramatycznego w procentach w języku pisanym i w języku mówionym, w dwóch dwóch odmianach języka angielskiego: w wersji brytyjskiej i amerykańskiej.**

Jako model języka oparty na sztucznej inteligencji mogę dostarczyć pewne ogólne informacje na temat częstotliwości występowania czasów gramatycznych w języku angielskim w dwóch odmianach: brytyjskiej i amerykańskiej. Należy jednak pamiętać, że odmiany te różnią się nie tylko akcentem, ale również pewnymi łagodnymi różnicami w użyciu czasów. Poniżej przedstawiam orientacyjne procentowe rozkłady czasów gramatycznych w obu odmianach języka.

W języku pisanym - wersja brytyjska:
1. Czas teraźniejszy prosty (Present Simple): 30-35% zdań w piśmie
2. Czas przeszły prosty (Past Simple): 20-25% zdań w piśmie
3. Czas teraźniejszy perfect (Present Perfect): 15-20% zdań w piśmie
4. Czasy przyszłe (Present Continuous, Going to Future, Will Future): 15-20% zdań w piśmie
5. Czas teraźniejszy ciągły (Present Continuous): 10-15% zdań w piśmie
6. Czas przeszły ciągły (Past Continuous): 5-10% zdań w piśmie

W języku pisanym - wersja amerykańska:
1. Czas teraźniejszy prosty (Present Simple): 35-40% zdań w piśmie
2. Czas teraźniejszy ciągły (Present Continuous): 20-25% zdań w piśmie
3. Czas przeszły prosty (Past Simple): 15-20% zdań w piśmie
4. Czasy przyszłe (Going to Future, Will Future): 10-15% zdań w piśmie
5. Czas teraźniejszy perfect (Present Perfect): 5-10% zdań w piśmie
6. Czas przeszły ciągły (Past Continuous): 5-10% zdań w piśmie

W języku mówionym - wersja brytyjska:
1. Czas teraźniejszy prosty (Present Simple): 35-40% zdań w mowie
2. Czas teraźniejszy ciągły (Present Continuous): 20-25% zdań w mowie
3. Czas przeszły prosty (Past Simple): 15-20% zdań w mowie
4. Czasy przyszłe (Going to Future, Will Future): 10-15% zdań w mowie
5. Czas teraźniejszy perfect (Present Perfect): 5-10% zdań w mowie
6. Czas przeszły ciągły (Past Continuous): 5-10% zdań w mowie

W języku mówionym - wersja amerykańska:
1. Czas teraźniejszy prosty (Present Simple): 35-40% zdań w mowie
2. Czas teraźniejszy ciągły (Present Continuous): 20-25% zdań w mowie
3. Czas przeszły prosty (Past Simple): 15-20% zdań w mowie
4. Czasy przyszłe (Going to Future, Will Future): 10-15% zdań w mowie
5. Czas teraźniejszy perfect (Present Perfect): 5-10% zdań w mowie
6. Czas przeszły ciągły (Past Continuous): 5-10% zdań w mowie

Należy zauważyć, że powyższe procenty są szacunkami orientacyjnymi i mogą się różnić w zależności od kontekstu, stylu wypowiedzi i indywidualnego użycia języka. Ponadto, nie jest to pełen zestaw czasów gramatycznych, a jedynie najczęściej występujące w języku angielskim.

autor - piotr.grela (dodano - 23.05.2023)

**Could you teach me Estuary English? ChatGPT**

Certainly! Estuary English is a regional dialect of English that is traditionally associated with the estuary of the River Thames in London.
It is characterized by some features of Cockney accents (such as dropping the "h" sound at the beginning of certain words) but also features that are closer to standard English.

To learn Estuary English, you could start by practicing the following features:

1.
Use glottal stops: In Estuary English, the "t" sound in the middle or at the end of words is often pronounced as a glottal stop, which is produced by briefly stopping the airflow in the vocal cords.
For instance, the word "button" may sound like "bu'on".

2.
Eliminate intrusive "r": Estuary English doesn't use intrusive "r", meaning an "r" is not pronounced when it's not written.
So instead of saying "idear" (idea + r), you would say "idea".

3.
Use broad "a" sounds: Another Estuary English feature is the use of a broader "a" vowel sound.
For example, "bath" and "dance" might have a longer and more open "a" sound.

4.
Pronounce "th" as "f": The "th" sound in words such as "bath" or "with" is often pronounced like an "f" sound in Estuary English.
So, instead of saying "bath" you would say "baf".

5.
Drop the "h" sound: Final "h" sounds are usually dropped in Estuary English, so instead of saying "behind", you might say "behind".

Remember that Estuary English is a subtler accent than Cockney and it's not exactly the same as standard English either.


**PL - Czy mógłbyś nauczyć mnie Estuary English? ChatGPT**

Z pewnością! Estuary English to regionalny dialekt języka angielskiego, który jest tradycyjnie związany z ujściem Tamizy w Londynie.
Charakteryzuje się pewnymi cechami akcentu Cockney (takimi jak opuszczanie dźwięku "h" na początku niektórych słów), ale także cechami bliższymi standardowemu angielskiemu.

Aby nauczyć się Estuary English, możesz zacząć od ćwiczenia następujących cech:

1.
Używanie glottal stop: W Estuary English dźwięk "t" w środku lub na końcu słów jest często wymawiany jako glottal stop, który jest wytwarzany przez krótkie zatrzymanie przepływu powietrza w strunach głosowych.
Na przykład słowo "button" może brzmieć jak "bu'on".

2.
Wyeliminuj wytrącane "r": Estuary English nie używa natrętnego "r", co oznacza, że "r" nie jest wymawiane, gdy nie jest napisane.
Zamiast więc mówić "idear" (idea + r), można powiedzieć "idea".

3.
Używaj szerokich dźwięków "a": Kolejną cechą Estuary English jest używanie szerszego dźwięku samogłoski "a".
Na przykład "bath" i "dance" mogą mieć dłuższy i bardziej otwarty dźwięk "a".

4.
Wymawiaj "th" jak "f": Dźwięk "th" w słowach takich jak "bath" lub "with" jest często wymawiany jak dźwięk "f" w Estuary English.
Tak więc, zamiast powiedzieć "bath" można powiedzieć "baf".

5.
Opuść dźwięk "h": Końcowe dźwięki "h" są zwykle opuszczane w Estuary English, więc zamiast powiedzieć "behind", można powiedzieć "behind".

(Tutaj ChatGPT trochę się pogubił i zaczyna zmyślać)

Pamiętaj, że Estuary English jest subtelniejszym akcentem niż Cockney i nie jest dokładnie taki sam jak standardowy angielski.

autor - piotr.grela (dodano 23.05.2023)

What is the difference between modern RP pronunciation and old RP? ChatGPT

Modern Received Pronunciation (RP) is a variant of Standard English that is commonly used in the United Kingdom, particularly among educated speakers.
Old RP, also known as Traditional RP or BBC English, was the dominant form of RP spoken in the 1950s and 60s.

One of the main differences between modern RP and old RP is the pronunciation of certain vowels.
In old RP, the vowel sound in words like "lot" and "cloth" was pronounced with a rounded mouth, whereas in modern RP these vowel sounds are pronounced with an unrounded mouth.
Additionally, the Diphthong /əʊ/ in words like "boat" and "coat" was pronounced with a less prominent glide in old RP, compared to modern RP.
What is the difference between modern RP pronunciation and old RP? Pytanie do ChatGPT

Another difference is the pronunciation of certain consonant sounds.
In old RP, the "r" sound was pronounced after a vowel sound, even when it was not written.
However, in modern RP, the "r" sound is often not pronounced in non-rhotic accents.

Overall, modern RP has evolved from old RP, particularly in terms of vowel pronunciation, due to changes in the way English is spoken and changes in British society.


PL - Jaka jest różnica między współczesną wymową RP a starą RP?

Modern Received Pronunciation (RP) to odmiana standardowego języka angielskiego, która jest powszechnie używana w Wielkiej Brytanii, szczególnie wśród wykształconych użytkowników języka.
Old RP, znany również jako Traditional RP lub BBC English, był dominującą formą RP używaną w latach 50. i 60. ubiegłego wieku.

Jedną z głównych różnic między współczesnym RP a starym RP jest wymowa niektórych samogłosek.
W starym RP dźwięk samogłoski w słowach takich jak "lot" i "cloth" był wymawiany z zaokrąglonymi ustami, podczas gdy we współczesnym RP te dźwięki samogłoski są wymawiane z niezaokrąglonymi ustami.
Dodatkowo, dwugłoska /əʊ/ w słowach takich jak "boat" i "coat" była wymawiana z mniej widocznym poślizgiem w starym RP, w porównaniu do współczesnego RP.
Jaka jest różnica między współczesną wymową RP a starą RP?

Kolejną różnicą jest wymowa niektórych spółgłosek.
W starym RP dźwięk "r" był wymawiany po dźwięku samogłoski, nawet jeśli nie był zapisany.
Jednak we współczesnym RP dźwięk "r" często nie jest wymawiany w akcentach innych niż rotyczne

Ogólnie rzecz biorąc, współczesny RP ewoluował od starego RP, szczególnie pod względem wymowy samogłosek, ze względu na zmiany w sposobie mówienia po angielsku i zmiany w brytyjskim społeczeństwie.

autor - piotr.grela (dodano 23.05.2023)

What are the features of Multicultural London English (MLE)? ChatGPT

Some of the prominent features of Multicultural London English (MLE) include:

1. Phonological features: MLE often features a range of phonological changes such as T-glottalisation (replacing /t/ with a glottal stop), H-dropping (omitting the /h/ sound), and L-vocalisation (substituting /l/ with a vowel sound).

2. Lexical features: MLE is characterised by a rich and diverse vocabulary, influenced by the various languages spoken within London's multicultural societies.
This results in the use of slang, loanwords, and expressions from various languages.

3. Grammatical features: MLE often features non-standard grammar, such as the frequent use of double negatives and the absence of subject-verb agreement.

4. Prosodic features: The intonation patterns in MLE often have a sing-song quality, with rising intonation at the end of sentences.

5. Pragmatic features: MLE often features a direct and confrontational communication style, with the use of highly expressive and emotive language to indicate attitude and convey meaning.


PL - Jakie są cechy Multicultural London English (MLE)? ChatGPT

Niektóre z najważniejszych cech Multicultural London English (MLE) obejmują:

1. Cechy fonologiczne: MLE często charakteryzuje się szeregiem zmian fonologicznych, takich jak T-glotalizacja (zastępowanie /t/ stopem krtaniowym), H-dropping (pomijanie dźwięku /h/) i L-wokalizacja (zastępowanie /l/ dźwiękiem samogłoski).

2. Cechy leksykalne: MLE charakteryzuje się bogatym i zróżnicowanym słownictwem, na które wpływ mają różne języki używane w wielokulturowych społecznościach Londynu.
Skutkuje to używaniem slangu, zapożyczeń i wyrażeń z różnych języków.

3. Cechy gramatyczne: MLE często charakteryzuje się niestandardową gramatyką, taką jak częste użycie podwójnych przeczeń i brak zgodności podmiot-czasownik.

4. Cechy prozodyczne: Wzorce intonacji w MLE często mają charakter śpiewny, z rosnącą intonacją na końcu zdań.

5. Cechy pragmatyczne: MLE często charakteryzuje się bezpośrednim i konfrontacyjnym stylem komunikacji, z użyciem wysoce ekspresyjnego i emocjonalnego języka w celu wskazania postawy i przekazania znaczenia.

autor - piotr.grela (dodano 17.10.2023)

**Optimal input according Stephen Krashen**
https://youtu.be/S_j4JELf8DA?si=86d-9MeF7hAIB7KI

Asking prompt / ChatGPT - What is optimial input in learning foreign language according to Stephen Crashen. Could you explain it.

Stephen Krashen's theory of language acquisition emphasizes the importance of "comprehensible input" as the optimal input for learning a foreign language. This concept can be explained in more detail as follows:

1. Comprehensible Input: Krashen argues that language learning is most effective when learners are exposed to language input that they can understand, but which also challenges them slightly. This means that the language should be just a little more complex than what the learner already knows. This "input" can be in the form of spoken or written language.

2. The Input Hypothesis: Krashen's Input Hypothesis suggests that language acquisition occurs best when learners are immersed in a context where they can understand the language around them. In other words, they should be exposed to language that is meaningful to them.

3. Natural Learning: Krashen's theory downplays the significance of explicit grammar instruction. Instead, he believes that the natural acquisition of language is more effective, and it happens through exposure to comprehensible input. Learners pick up the rules and structures of the language naturally through exposure and practice.

4. Language Learning Environment: In practical terms, an optimal language learning environment, according to Krashen, would involve a lot of reading and listening to content in the target language. This content should be interesting and engaging for the learner, helping to maintain their motivation.

Overall, Krashen's theory underscores the importance of meaningful and comprehensible language input for effective language acquisition, emphasizing immersion, reading, and listening as key components of the language learning process.


**PL**
Teoria Stephena Krashena dotycząca nabywania języka podkreśla znaczenie "zrozumiałego inputu" jako optymalnego źródła nauki obcego języka. Pojęcie to można dokładniej wyjaśnić w następujący sposób:

1. Zrozumiały Input: Krashen twierdzi, że nauka języka jest najskuteczniejsza, gdy uczniowie są wystawieni na język, który potrafią zrozumieć, ale który jednocześnie nieco ich przewyższa. Oznacza to, że język ten powinien być nieco bardziej skomplikowany niż to, co uczeń już zna. Ten "input" może przybierać formę mówionego lub pisanego języka.

2. Hipoteza Inputu: Hipoteza Inputu Krashena sugeruje, że nabywanie języka odbywa się najlepiej, gdy uczniowie są zanurzeni w kontekście, w którym mogą zrozumieć język wokół nich. Innymi słowy, powinni być wystawieni na język, który dla nich ma znaczenie.

3. Naturalne nauczanie: Teoria Krashena pomija znaczenie wyraźnej nauki gramatyki. Zamiast tego uważa, że naturalne nabywanie języka jest bardziej efektywne i zachodzi poprzez wystawienie na język zrozumiały input. Uczniowie naturalnie opanowują reguły i struktury języka poprzez ekspozycję i praktykę.

4. Środowisko nauki Języka: W praktycznych terminach optymalne środowisko nauki języka według Krashena obejmuje dużo czytania i słuchania treści w języku docelowym. Treść ta powinna być interesująca i angażująca dla ucznia, pomagając zachować jego motywację.

Ogólnie rzecz biorąc, teoria Krashena podkreśla znaczenie znaczącego i zrozumiałego inputu językowego dla efektywnego nabywania języka, przy jednoczesnym podkreśleniu zanurzenia, czytania i słuchania jako kluczowych składników procesu nauki języka.

autor luckyluke88 (dodano 18.01.2024)

**Generowanie prompta do ChatGPT dla każdej lekcji.**

Cześć, ostatnio algorytm YT zaatakował mnie masą filmów, jak się uczyć angielskiego z ChatemGPT i tak wpadłem na pomysł czy nie byłoby możliwe aby w każdym temacie, na końcu każdej lekcji był prompt do skopiowania do ChataGPT, żeby poćwiczyć sobie lekcję w "rozmowie pisanej" ;)

Zrobiłem sobie mały test i chciałem wam pokazać wyniki (szkoda, że taki duży portal nie ma na swoim forum opcji wklejania screenwów do postów) tej rozmowy.
Losowo wybrałem temat który nie dawno przerabiałem:
Poziom B2, Temat 17, Lekcja 1 - Przemysł.
Przepisałem nowe słówka które były do nauki oraz dodałem temat gramatyki, która było omawiana i wyglądało to tak:

Moje pytanie:
"lesson topic: Industry
vocabulary list: smelter, sewage works, manufacturing industry, automated, rapid advance, oil industry, automotive industry, store, know-how, batch, assembly line
gramma topic: Passive voice future simple
lesson english-level: B2

Hello I'd like to have conversation with you on a given lesson topic, using words from vocabulary list and utilize gramma topic. Conversation level should cover lesson english-level. Start with question for me and wati for my answer"

Rozmowa z czatem:
"
ChatGPT
Certainly! Let's get started.
Question: Have you ever visited a manufacturing industry or an automotive assembly line?

User
No I haven't. Usually factories are closed for people from outside, it may be also dangerous

ChatGPT
That's true. Many manufacturing facilities prioritize safety and restrict access to outsiders. However, advancements in technology have allowed for more automated processes. Do you think the rapid advance of automated systems in industries is a positive development, considering potential job impacts?

User
definitely it is! Boring job is doing by machines and robots now. Workers have more time for creative work like enchancements then doing repeatable, manual work.

ChatGPT
Absolutely, automation has indeed led to a shift in the nature of work, allowing humans to focus on more creative and intellectually stimulating tasks. The smelter, for example, is often an automated part of the manufacturing process, reducing the need for manual labor in hazardous environments.

Question: How do you think the oil industry might benefit from automated technologies in the future?

User
I'm not a specialist in this topic so it may be difficult for me to answer to this question. But I guess computers will be used everywhere which will speed up many processes like analises, storage and logistic chain etc.

ChatGPT
You're absolutely right. The integration of automated systems in the oil industry can enhance efficiency across various operations, from data analysis to supply chain management. The use of automated technologies in the oil sector not only streamlines processes but can also contribute to better decision-making and resource optimization.

Question: Can you explain the concept of an assembly line in manufacturing, and how it has evolved with the introduction of automated processes?"

Prompt: przygotuj dla mnie tabele ze słownictwem z tematyki business english, 10 słów z poziomu co najmniej B2 w takim schemacie:
słówko po angielsku + pasujące zestawienie 2 emoji
tłumaczenie po polsku
pełnie angielskie zdanie z tym słowem


=======


Oczywiście, poniżej przedstawiam tabelę z dziesięcioma słowami z zakresu Business English na poziomie B2, każde z odpowiednim zestawieniem emoji, tłumaczeniem na język polski oraz przykładowym zdaniem.

Słówko po angielsku Emoji Tłumaczenie po polsku Pełne angielskie zdanie z tym słowem
Negotiation 💼🤝 Negocjacje During the negotiation, both parties aimed to reach a mutually beneficial agreement.
Benchmarking 📊📈 Benchmarking The company uses benchmarking to improve their performance by learning from best practices.
Outsourcing 👥🌐 Outsourcing They considered outsourcing IT services to reduce costs and focus on core business activities.
Synergy 🔗🌀 Synergia The merger was successful due to the synergy between the two firms' marketing strategies.
Empowerment 💪✅ Upoważnienie Employee empowerment has led to increased innovation and job satisfaction within the team.
Accountability 👀🔍 Odpowiedzialność Managers should promote accountability to ensure all team members meet their objectives.
Stakeholder 🤝🌟 Interesariusz Engaging stakeholders early is crucial for the project's success.
Leverage ⚖️💪 Wykorzystanie (np. pozycji) We can leverage our brand reputation to negotiate better deals with suppliers.
Diversification 🔄🎲 Dywersyfikacja The company's diversification into new markets has spread its risk profile.
Return on Investment 💰📉 Zwrot z inwestycji The return on investment for the new technology was projected to be significant within the first year.
Mam nadzieję, że ta tabela spełnia Twoje oczekiwania i pomoże w nauce Business English!

Prompt: Napisz 50 kolokacji zwrotów angielskich wraz z ich polskimi tłumaczeniami z poziomu IV. Upper-intermediate. Następnie przygotuj do nich ćwiczenia z wpisaniem ich w luki w zdaniu

hotaru85 nie wkleił(a) wyniku, więc "ukradłem" prompt i oto co uzyskałem (paru kolokacji nie znałem :) ):

User
Napisz 50 kolokacji zwrotów angielskich wraz z ich polskimi tłumaczeniami z poziomu IV. Upper-intermediate. Następnie przygotuj do nich ćwiczenia z wpisaniem ich w luki w zdaniu

ChatGPT
Oto 50 kolokacji zwrotów angielskich wraz z ich polskimi tłumaczeniami:

Break the news - Przekazać wiadomość
Face the consequences - Stawić czoła konsekwencjom
Take into account - Wziąć pod uwagę
Make an effort - Włożyć wysiłek
Come to a compromise - Osiągnąć kompromis
Reach a consensus - Osiągnąć konsensus
Raise awareness - Podnosić świadomość
Take for granted - Uważać za rzecz oczywistą
Bear in mind - Mieć na uwadze
Turn a blind eye - Przymknąć oko
Face the music - Stawić czoła konsekwencjom
Carry out a task - Wykonać zadanie
Hit the jackpot - Trafić w dziesiątkę
Miss the boat - Przegapić okazję
Catch someone's eye - Zwrócić czyjąś uwagę
Draw the line - Wyciągnąć granicę
Jump to conclusions - Wyciągać pochopne wnioski
Keep a straight face - Zachować poważną minę
Turn the tables - Odwrócić sytuację
Take the lead - Objąć prowadzenie
Pay the price - Zapłacić cenę
Kick the habit - Rzucić nałóg
Hold your tongue - Trzymać język za zębami
Make amends - Zadośćuczynić
Break the ice - Przełamać lody
Keep a low profile - Trzymać się z daleka od zainteresowania
Play it by ear - Grać na byle czym
Burn the midnight oil - Pracować do późna w nocy
Take a back seat - Zająć drugi plan
Face the facts - Stawić czoła faktom
Fall head over heels - Zakochać się po uszy
Jump on the bandwagon - Podążać za modą
Keep your fingers crossed - Trzymać kciuki
Make a difference - Robić różnicę
Break the ice - Przełamać pierwsze zahamowania
Bite the bullet - Zacisnąć zęby
Come to terms with - Zaakceptować coś
Cry over spilled milk - Płakać nad rozlanym mlekiem
Turn a blind eye - Przymykać oko
Run out of patience - Stracić cierpliwość
Burn bridges - Przerywać kontakty
Miss the boat - Przegapić okazję
Put all your eggs in one basket - Postawić wszystko na jedną kartę
Have a change of heart - Zmienić zdanie
Hit the nail on the head - Trafić w sedno
Catch someone's eye - Zwrócić czyjąś uwagę
Jump to conclusions - Wyciągać pochopne wnioski
Break new ground - Otworzyć nowe możliwości
Take the bull by the horns - Chwycić byka za rogi
Cut to the chase - Przejść do sedna

Ćwiczenia z wpisaniem zwrotów w luki w zdaniach:

She decided to ____________ and tell her family about her decision to move abroad.
It's essential to ____________ the cultural differences when working in an international team.
After the argument, they were able to ____________ and find a solution that satisfied both parties.
The student had to ____________ to complete the challenging assignment.
The negotiation process took a long time, but eventually, both sides were able to ____________.
He tends to ____________ and make decisions without considering all the facts.
The new policy has ____________ among the employees, and many are protesting against it.
Never ____________ the value of good communication in a relationship.
It's important to ____________ when dealing with difficult situations.
Despite facing numerous challenges, the team was able to ____________ and achieve their goals.