Czasownik 'explain' zawsze stosujemy według schematu: explain sth to sb. I nie wolno nam opuszczać 'to'. Eg: I explained it to him. Natomiast w przypadku czasownika 'translate' dodanie 'for me' oznacza 'dla mnie'. Jest to swego rodzaju wzmocnienie prośby. A to czy w obu przypadkach użyjemy this czy that zależy od konkretnej sytuacji i naszej subiektywnej oceny.

Nie mogę się w pełni zgodzić z ArchiCzerwin.
Oczywiście istnieje konstrukcja "explain sth to sb" i jest dosyć często używana.
Uważałbym natomiast z określaniem jej jako jedynej występującej z tym czasownikiem.
By daleko nie szukać podam po prostu przykłady słownikowe, w których "to me" nie występuje:

(*) First, I'll explain the rules of the game.
(*) ‘Let me explain!’ he added helpfully.
(*) I explained that an ambulance would be coming soon.
(*) ‘It works like this,’ she explained.

W powyższych czasami można dodać "to sb" zmienia to jednak odrobinę sens zdań.

Co do czasownika "translate" to może on występować z wieloma przyimkami, np. into/in/to/for/from..to/from..into itp., oczywiście będzie miało to wpływ na tłumaczenie.

Pozdrawiam

Dziękuję za te wyjaśnienia, jednak nadal nie wiem kiedy 'this' a kiedy 'that'? Czym mam się kierować przy wyborze?