Wyrażanie pozwolenia i zakazu

Jest wiele sposobów wyrażania pozwolenia i zakazu. Kilka z nich już znasz, choćby używania odpowiednich czasowników modalnych lub zwrotów jak te, których nauczyliśmy się z tej notatki. Dzisiaj skupimy się na innym, zaawansowanym słownictwie do wyrażania pozwolenia i zakazu.

Permission

Słowo permission (pozwolenie) występuje często i w różnych kontekstach. Można go użyć w konstrukcji "have permission to do something" albo "be permitted to do something":

You have my permission to leave. = Pozwalam ci wyjść.
You are permitted to leave. = Masz pozwolenie żeby wyjść.

Możemy także nie wyrazić zgody na coś poprzez użycie czasownika posiłkowego z przeczeniem:

You do not have my permission to leave. = Nie pozwalam ci wyjść.
You are not permitted to leave. = Nie masz pozwolenina żeby wyjść.

Authorization

Tego słowa można używać zarówno w formie rzeczownika: "someone has an authorization to do something" albo w formie czasownika: "someone is authorized to do something." Jest to słowo formalne, oznaczające oficjalne pozwolenie i często spotykane na napisach na wejściach do obszarów o ograniczonym dostępie.

After he got his promotion, he has the authorization to access some of the classified files. = Po awansie dostał upoważnienie do dostępu do niektórych z utajnionych akt.
The sign on the door said "authorized personnel only." = Napis na drzwiach głosił "wstęp tylko dla osób upoważnionych."

Możemy wyrazić zakaz przez zaprzeczenie czasownika posiłkowego albo użycie słowa unauthorized:

This is a restricted area and you are unauthorized to be here. = To jest obszar o ograniczonym dostępie, a wy nie macie upoważnienia żeby tu być.
You do not have the authorization to read these documents. = Nie masz upoważnienia do wglądu w te dokumenty.

Clearance

Słowo clearance (zezwolenie) również jest rodzajem formalnego pozwolenia i jest często wykorzystywane w terminologii lotniczej i wojskowej. Możemy go używać jako rzeczownik lub czasownik - clear:

You are clear to engage the enemy. = Macie zezwolenie na zaatakowanie wroga.
You are cleared for takeoff. = Masz pozwolenie na start.
After a long convalescence, the police officer was finally cleared for duty. = Po długiej rekonwalescencji policjant dostał pozwolenie powrotu do służby.

Możemy także nie wydać pozwolenia poprzez użycie czasownika posiłkowego w zaprzeczeniu:

You are not cleared for takeoff. = Nie masz pozwolenia na start.

Consent

Consent (zgoda, przyzwolenie) jest również formalnym słowem wyrażającym pozwolenie zrobienia czegoś lub pewnej ugody pomiędzy stronami. Jest często wykorzystywane w języku prawniczym i medycznym:

By signing this consent for treatment, you state that you have been informed about the risks of the surgery.
= Podpisując tę zgodę, oświadczasz, że zostałaś poinformowana o ryzyku operacji.
You cannot sell someone's property without consent. = Nie możesz sprzedawać czyjejś własności bez zgody.

Approval

Słowo approval (zgoda, zatwierdzenie) jest formalnym pozwoleniem lub porozumieniem wydawanym przez jakieś zwierzchnictwo:

The board has finally given its approval to the fusion. = Rada wreszcie zatwierdziła fuzję.

Sanction

Słowo sanction (zatwierdzenie, aprobata) wyraża oficjalną zgodę na podjęcie określonego działania. Możemy go używać jako rzeczownik lub czasownik:

The parliament has sanctioned an increase in tax rates. = Parlament zatwierdził podniesienie stopy podatkowej.
These changes were not sanctioned by the management. = Te zmany nie zostały zaaprobowane przez zarząd.

Exemption

Słowo exemption (zwolnienie, wyjątek) jest formalnym pozwoleniem na zignorowanie czegoś (reguły, płatności czy zobowiązania). Jest powszechnie używane w wyrażeniach związanych z opodatkowaniem:

Are there any tax exemptions we can use to cut the costs? = Czy mamy jakieś ulgi podatkowe, które możemy wykorzystać, żeby obniżyć koszty?
One of the ecclesiastical immunities is exemption from military service. = Jednym z immunitetów kościelnych jest zwolnienie z służby wojskowej.

Leave

Rzeczownik leave jest synonimem pozwolenia:

By your leave, I will give the instructions to the rest of the team. = Za pozwoleniem, przekażę instrukcje reszcie drużyny.
She was granted the leave to continue her research. = Dostała pozwolenie na kontunuowanie swoich badań.

Dispensation

Słowo dispensation (dyspensa) oznacza rodzaj oficjalnego zwolnienia lub wyjątku udzielanego przez władzę, zwłaszcza religijną:

Travellers have the dispensation to eat meat on Friday. = Osoby podróżujące mają dyspensę na jedzenie mięsa w piątek.

Be (a) go

Ta fraza jest powszechnie stosowana w lotnictwie (zwłaszcza przez NASA) lub wojskowej terminologii przy podawania statusu misji:

I've just received orders from the HQ, the mission is a go. = Właśnie dostałem rozkazy od dowództwa, rozpoczynamy misję.
When a "go" is given, it indicates that the staff is ready for launch. = Kiedy gotowość jest potwierdzona, oznacza to, że załoga jest gotowa do startu.