Jeśli poprzedni wpis o włoskich przyimkach a, in, di, da rozbudził Twoją gramatyczną ciekawość, mamy dla Ciebie dobrą wiadomość - w tym wpisie przeanalizujemy użycie kolejnych: con, su, per oraz tra/fra. Wyjaśnimy ich zastosowanie w przystępny i lekki sposób, aby dalsza nauka włoskiego była dla Ciebie czystą przyjemnością.
- Chiara! Jedziesz ze mną w ten weekend poza miasto?
- Chętnie? Ale czym tam pojedziemy? Twoim zdezelowanym skuterem?
Na pewno znasz piosenkę Andrei Bocellego Con te partirò - Wyjadę z tobą. Tytuł ten zawiera przyimek con, dzięki któremu możemy:
powiedzieć, że robimy coś z kimś; w tym przypadku con tłumaczymy jako “z”
Se vuoi vengo con te.
Jeśli chcesz, pójdę z tobą.
określić przedmiot, przy pomocy którego wykonujemy daną czynność
Puoi mescolare il sugo con un cucchiaio di legno?
Możesz zamieszać sos drewnianą łyżką?
określić sposób, w jaki wykonujemy daną czynność
Devi rispondere con calma e non perdere la testa.
Musisz odpowiedzieć spokojnie i nie stracić głowy.
ATTENZIONE: Udało Ci się wychwycić analogię do języka polskiego? Przyimek con jest podobny do polskiego narzędnika, czyli odpowiada na pytania (z) kim? (z) czym?.
Scrivo con una penna.
Piszę (czym?) długopisem.
Parla con lei!
Porozmawiaj (z kim?) z nią!
- Nieee! Upadła mi pizza, to była moja kolacja!
- Giusé, nie płacz nigdy nad czymś, co nie może płakać nad tobą.
Kolejna bardzo słynna piosenka Andrei Bocellego to Vivo per lei. Wprowadzi nas ona w użycie przyimka per, który:
wskazuje nam osobę, dla której coś robimy lub której coś dajemy (w tym przypadku możemy tłumaczyć go jako polskie “dla”)
Vivo per lei.
Żyję dla niej.
lub cel (w tym wypadku po przyimku per następuje czasownik w bezokoliczniku)
Lavoro tanto per comprare una casa.
Dużo pracuję, żeby kupić dom.
pozwala nam określić miejsce, przez które przejeżdżamy
Andando al lavoro passo per il tuo quartiere.
Jadąc do pracy, przejeżdżam przez twoją dzielnicę.
określa długość trwania danej czynności
Ti ho aspettato per tre ore!
Czekałem na ciebie trzy godziny!
wskazuje przyczynę
Sono felice per la tua vittoria!
Cieszę się z twojej wygranej!
- Żeby tam dotrzeć potrzeba około godzinki.
- Możemy wstąpić też do apteki? Kupiłabym jakieś plastry dla pewności…
ATTENZIONE: Przyimek per może również określać miejsce, do którego zmierzamy. Zazwyczaj towarzyszy rzeczownikom określającym środki transportu.
l’aereo per Berlino
samolot do Berlina
il treno per Venezia
pociąg do Wenecji
- Apteka znajduje się między barem a fryzjerem.
- Więc za chwilę muszę skręcić w lewo, prawda?
Znasz film Gladiator? Andrea Bocelli wykonał do niego piosenkę zatytułowaną Nelle tue mani. W pierwszej zwrotce ukrył się przyimek tra, którego używamy aby:
mówić np. o przeszkodach, które musimy pokonać; czymś, przez co musimy przejść (w tym przypadku możemy tłumaczyć go jako polskie “poprzez”)
Tra mille sfide ti guiderà.
Poprowadzi cię poprzez tysiące wyzwań.
wskazać obiekt znajdujący się między dwoma innymi punktami
La scuola si trova tra la biblioteca e il museo.
Szkoła znajduje się między biblioteką i muzeum.
określić opcje lub alternatywy
Sono indecisa tra la gonna e il vestito.
Waham się między spódnicą a sukienką.
powiedzieć, co stanie się za jakiś czas
Tra 5 anni mi sposerò.
Za 5 lat ożenię się.Tra 500 metri svolta a sinistra.
Za 500 metrów skręć w lewo.
ATTENZIONE: Jak widzisz, przyimek ten przyjmuje dwie formy: tra i fra.
Formy fra używamy zazwyczaj przed słowami zaczynającymi się od litery “t”, aby ułatwić wymowę takiej zbitki:
tra tre metri ⟶ fra tre metri
- A według ciebie ile lat ma babcia?
- Biorąc pod uwagę jej żywiołowość, według mnie będzie miała około 20 lat.
W refrenie piosenki Con te partirò pojawia się wyrażenie su navi per mari. Daje nam ono wskazówkę, kiedy używać przyimka su:
kiedy mówimy np. o przedmiocie, który znajduje się nad innym przedmiotem lub na nim
Ho lasciato la mia borsa su una sedia, ma non so quale.
Zostawiłam moją torebkę na krześle, ale nie wiem, na którym.
kiedy chcemy opisać komuś temat np. książki, artykułu czy filmu
Questo libro è su un ragazzo che vive sugli alberi.
To książka o chłopaku, który żyje na drzewach.
kiedy w przybliżony sposób podajemy dane liczbowe, np. wiek lub cenę
Il volo costa sui 30 euro.
Lot kosztuje około 30 euro.
ATTENZIONE: Powyższe użycie bardzo często wymaga, aby przyimek su połączył się z rodzajnikiem określonym.
su + il = sul su + i = sui
su + l’ = sull’ su + gli = sugli
su + la = sulla su + le = sulle
su + lo = sullo
- Według mnie Santina ma między 60 a 160 lat.
- Może być, mówi, że pewnego razu napiła się kawy z Vittorio Emanuele III…
Gratulacje! Teraz znasz już wszystkie przyimki w języku włoskim! 🥳 Możesz śpiewać in italiano z gracją i pewnością Andrei Bocellego.
Trening czyni mistrza - ćwicz codziennie i wypróbuj nasz kurs włoskiego online, a wkrótce poczujesz się jak prawdziwy maestro włoskiej gramatyki. I nie zapomnij sprawdzić się w naszym quizie.
