Czasów Present Perfect, czyli Present Perfect Simple oraz Present Perfect Continuous, używa się do mówienia o czynnościach oraz ich efektach, które mają związek z teraźniejszością i przeszłością. Z pewnością wiele to nie mówi, więc najlepiej wyjaśnić ich zastosowanie na przykładach. Najpierw przyjrzyjmy się czasowi Present Perfect Simple, następnie Present Perfect Continuous, a potem porównajmy je ze sobą.
I have been learning English grammar for years, and I still don’t know it all.
Uczę się angielskiej gramatyki od lat i wciąż jej całej nie znam.
I have learnt it all in a year.
Ja nauczyłem się jej w rok.
O czasie Present Perfect (podmiot + have/has + III forma czasownika) wspominaliśmy porównując go z czasem Past Simple. Choć jego nazwa wskazuje na czas teraźniejszy (present), zalicza się go do czasów przeszłych, bo głównie dotyczy zakończonej czynności lub wydarzenia z przeszłości, które jest w jakiś sposób powiązane z teraźniejszością.
Where's mom? She's gone shopping.
Gdzie jest mama? Pojechała na zakupy.
We wskazanej sytuacji, mama pojechała na zakupy (dokonana czynność), czego efektem w teraźniejszości jest to, że jej nie ma w domu.
She’s gone shopping. = She is gone now.
Pojechała na zakupy. = Nie ma jej teraz.
Kluczowe jest zrozumienie znaczenia angielskiego terminu "perfect". W kontekście gramatycznym nie oznacza on “perfekcyjny”, a “dokonany”. Stąd w nazwie mamy Present Perfect, bo mówimy o dokonanej czynności lub wydarzeniu (perfect) i jej związku z teraźniejszością (present).
TIP: Zwróć uwagę na to, jak nazwywają się czasy gramatyczne w języku angielskim. Każdy z nich ma w nazwie zawartą wskazówkę, czego dotyczy i jakie elementy gramatyczne w sobie zawiera. Na przykład wszystkie czasy Perfect będą zawierały have (odpowiednio odmienione) i III formę czasownika, a wszystkie czasy Continuous będą zawierały końcówkę -ing. W odróżnieniu od innych angielskich zasad, tutaj akurat nie ma wyjątków 🙂.
Patrząc po samej nazwie, czego możemy się tutaj spodziewać? Have i III formy czasownika, bo perfect, i końcówki -ing, bo continuous. I do tego dochodzi jeszcze związek z teraźniejszością, bo present. Łatwizna, co? :) A teraz przejdźmy do zastosowania. Tego czasu najczęściej używamy, gdy mówimy o sytuacji lub wydarzeniu, które zaczęło się w przeszłości i trwa do teraz. Dzięki temu zastosowaniu podkreślamy, jak długo się czymś zajmujemy lub jak długo coś trwa.
I’ve been listening to heavy metal since I was 11 years old.
Słucham heavy metalu odkąd miałam 11 lat.
Najpewniej to zastosowanie nie jest Ci obce. A kiedy jeszcze użyjemy tego czasu? Jeśli chcemy powiedzieć o czynności, która właśnie dobiegła końca i ma skutki w teraźniejszości. Przyjrzyjmy się sytuacji przedstawionej na grafice poniżej.
You’re sweaty. It’s because I’ve been running.
Jesteś spocony. To dlatego, że biegałem.
Czynność, która się właśnie skończyła to bieganie, a jej efektem jest to, że mężczyzna jest spocony i z trudnością łapie oddech.
Kluczowa różnica między tymi czasami dotyczy ciągłości danej czynności. Czas Present Perfect Continuous idealnie posłuży do podkreślenia, jak długo dana czynność trwa, podczas gdy czas Present Perfect oznajmia nam, czy coś w ogóle miało miejsce.
It hasn’t rained in months. My plants are withered.
Nie padało od miesięcy. Moje rośliny są zwiędłe.
It's been raining all day and I can’t play outside.
Pada cały dzień i nie mogę wyjść się pobawić na dworze.
Kolejna różnica między czasami dotyczy tego, jakie sytuacje czy czynności opisuje - tymczasowe lub stałe. Mówiąc o czymś, co się nie zmienia, użyjemy czasu Present Perfect Simple, a jeśli chcemy podkreślić, że coś jest chwilowe i nie wiążemy się z tym długoterminowo, użyjemy czasu Present Perfect Continuous.
I have lived and worked in Cambridge all my life.
Całe życie mieszkałam i pracowałam w Cambridge.
I have been living in Los Angeles for the last week.
Mieszkam w Los Angeles od tygodnia.
Dla tej starszej pani życie i praca w jednym miejscu jest czymś stałym, czymś, co zna od zawsze. Możemy wnioskować, że jest to jedyne miejsce do życia, które zna, dlatego użyjemy czasu Present Perfect. Natomiast mężczyzna przedstawiony w drugiej sytuacji, używając czasu Present Perfect Continuous kładzie nacisk na to, że jego pobyt w LA jest tymczasowy. Nie wiemy, czy planuje się tam zatrzymać na dłużej, czy jest tam przelotnie.
Tak prezentują się najbardziej powszechne zastosowania tych czasów. Jeśli czujesz niedosyt i chcesz utrwalić wiedzę, omówiliśmy czasy Present Perfect oraz Present Perfect Continuous w naszym kursie eTutor angielski. Możesz je przećwiczyć tutaj: PPS i PPC.
A jeśli chcesz sprawdzić swoją ogólną wiedzę gramatyczną, zapraszamy do quizu, w którym znajdziesz wspomniane czasy i parę innych zagadnień 🙂
