Czasowniki can i could mają wiele zastosowań w angielskim. Używamy ich mówiąc o umiejętnościach, możliwościach i zdolnościach, pojawiają się też w prośbach, sugestiach i propozycjach. W tym wpisie przedstawimy najczęstsze zastosowanie can i could, a także omówimy czasownik be able to do something.

Can - użycie

I can do it. Króciutkie zdanie, które można przetłumaczyć na różne sposoby - Umiem to zrobić/Mogę to zrobić/Potrafię to zrobić. I tak też możemy podsumować zastosowanie can  - używamy go do mówienia o czymś, co umiemy, możemy, potrafimy zrobić. Nie dodajemy do niego żadnych końcówek ani przyimka to.

Ellie cans help you with your homework.
Ellie can help you with your homework.
Ellie może pomóc ci z zadaniem domowym.
I can to work on Saturdays.
I can work on Saturdays.
Mogę pracować w soboty.

Can ma zastosowanie także do naszych planów i zamiarów, czyli do przyszłości. Pamiętaj że nie używamy po nim will.

We will can visit grandma next week.
We can visit grandma next week.
Możemy odwiedzić babcię w przyszłym tygodniu.

Jestem dziś zajęta, ale mogę się z tobą spotkać jutro rano.

Can’t - użycie

Forma przecząca can to can't. Użyjemy tego przeczenia do mówienia o czymś, czego nie możemy, nie potrafimy, nie umiemy zrobić.

I’m sorry, we can’t agree to that.
Przykro mi, nie możemy się na to zgodzić.

She can’t swim, so keep an eye on her.
Ona nie umie pływać, więc miej ją na oku.

Możemy wyjść na chwilę na zewnątrz?
Nie słyszę cię!

Zauważ, że gdy łączymy can lub can’t z czasownikami oznaczającymi zmysły (see, hear, smell itd.) w polskim tłumaczeniu nie powiemy “nie mogę”, “nie potrafię”, np. I can’t see przetłumaczymy po prostu jako “Nie widzę”.

It’s too dark. I can’t see anything.
Jest za ciemno. Nic nie widzę.

Can you hear me?
Słyszysz mnie?

Kiedy używamy could

Forma przeszła czasownika can to could. Nie ma tu żadnych niespodzianek - używamy jej do mówienia o czynnościach, które mogliśmy lub potrafiliśmy zrobić w przeszłości.

My son could already read when he was four.
Mój syn umiał czytać już w wieku czterech lat.

When I was young I could play the guitar, but I don’t think I can anymore.
Gdy byłem młody, umiałem grać na gitarze, ale chyba już nie potrafię.

Gdy byłem w liceum, mogłem ostro imprezować całą noc i się nie męczyłem.
Teraz zasypiam o 23 nawet w soboty.

Could przyda się nam też przy tworzeniu uprzejmych próśb w formie pytania. Aby były one jeszcze bardziej uprzejme, możemy dodać do nich słowo please.

Could I speak to the manager?
Czy mogłabym rozmawiać z kierownikiem?

Could you open the window, please?
Czy mógłby pan otworzyć okno?

Kiedy używamy couldn't

Jeśli chcemy powiedzieć o czymś, czego nie potrafiliśmy lub nie mogliśmy zrobić w przeszłości, użyjemy formy przeczącej could, czyli couldn’t.

He just couldn’t tell her the truth.
On po prostu nie mógł powiedzieć jej prawdy.

I don't speak German, so I couldn’t understand them.
Nie mówię po niemiecku, więc nie potrafiłam ich zrozumieć.

Skacz! Skacz!
Nie potrafiłam tego zrobić!

Be able to do something - użycie 

Na deser pozostał nam czasownik be able to do something , który także odnosi się do możliwości zrobienia czegoś, ale częściej przetłumaczymy go jako być w stanie coś zrobić. 

Unfortunately, Emily wasn’t able to come.
Niestety, Emily nie była w stanie przyjść.

I’m not able to trust you.
Nie jestem w stanie ci zaufać.