Bardzo mnie zaciekawiło to pytanie i miałam nadzieję, że ktoś z naszych Guru się tu wypowie.
Póki co nie ma odpowiedzi, więc poświęciłam trochę czasu na rozkminienie zagadnienia.

Niestety nie znalazłam satysfakcjonującego wyjaśnienia w książkach (nie dysponuję zbyt wielką ich ilością) ani w necie. Przejrzałam za to sporo przykładów i nasuwają mi się takie wnioski:

1) rather than w znaczeniu [zamiast; w miejsce; a nie] jest stosowane nierozdzielnie:

"He chose to sing rather than play violin". (Wybrał śpiew zamiast gry na skrzypcach)
"She is happy rather than sad". (Jest wesoła, a nie smutna)

2) W zdaniach wyrażających preferencje stosujemy rather i than

- razem:

"Ed would eat nails rather than pay his parking tickets". (Ed raczej zje gwoździe, niż zapłaci swoje mandaty)
"Ed prefers to walk rather than drive". (Ed woli chodzć, niż jeździć samochodem)

- oddzielnie (wygląda na to, że tylko w wyrażeniach z would):

"I would rather drive than take a bus". (wolę jechać samochodem niż autobusem)

3) Rather i than występują rozdzielnie w zdaniach z przymiotnikami w stopniu wyższym (comparatives):

"It's rather later than I thought". (Jest raczej później niż myślałam)
"The exam was rather more complex than students expected". (Egzamin był raczej bardziej skomplikowany niż spodziewali się studenci.

I jeszcze ciekawostka:
Po polsku używamy czasem raczej niż w znaczeniu, że coś jest bardziej (takie) niż (inne), np. To jabłko jest raczej zielone niż żółte (jest trochę żółte, ale bliżej mu do zielonego). Po angielsku w takim znaczeniu nie użyjemy rather than tylko more than - "This apple is more green than yellow".

To tyle moich przemyśleń.
Nadal mam nadzieję, że ktoś mądry to skomentuje, albo chociaż poda namiar na wiarygodne źródło.
Pozdrawiam!

Mo-Li - dziękuję ślicznie!
To bardzo wiele wyjaśnia :))