Nauka gramatyki bez dwóch zdań nie należy do najłatwiejszych zadań. Niekiedy kojarzy się ona ze żmudnym wkuwaniem regułek i wyjątków od nich. Nie wspominając już o tych wszystkich tabelkach z odmianami czasowników czy zaimków. Aby ułatwić Wam naukę, przygotowaliśmy parę trików, jak rozpoznać, którego zaimka należy użyć w zdaniu. Wyjaśnimy też, czym różni się od siebie słynne me, myself oraz I.

Króciutko o tym, czym są zaimki.

Zaimki to te części mowy, które wskazują osoby, przedmioty lub ich cechy. W języku angielskim dla pierwszej osoby liczby pojedynczej istnieją takie zaimki: I  (ja), me  (mi, mnie), mine  (mój), oraz myself  (się, sobie).

Do całego zestawu dorzućmy jeszcze my  (mój), które zaimkiem nie jest, ale warto o nim wspomnieć, bo nierzadko wplatamy je w zdanie, całkiem niepotrzebnie.

Ja i mnie - kiedy używamy zaimka I

Wątpliwości co do użycia jednego z tych dwóch zaimków często pojawiają się, gdy chcemy w zdaniu powiedzieć o czymś, co z kimś robimy.

My sister and I clean our rooms every Saturday. 
Moja siostra i ja sprzątamy swoje pokoje co sobotę.

My brother, my cousin and I attend the same school.
Mój brat, mój kuzyn i ja uczęszczamy do tej samej szkoły.

W powyższych, i podobnych do nich, zdaniach użyjemy I, które znaczy po prostu "ja" (my sister and I - moja siostra i ja, my cousin and I - mój kuzyn i ja).

TIP: Jeśli wahacie się, jakiego zaimka użyć w zdaniu, którego podmiotem są dwie (lub więcej) osoby połączone spójnikiem and, zróbcie mały eksperyment. Napiszcie to zdanie w dwóch wersjach, po jednej z każdym zaimkiem. A teraz odpowiedzcie sobie na pytanie, czy to zdanie byłoby poprawne gramatycznie, jeśli usunęlibyście z niego tę drugą osobę? Zdanie, które jest niepoprawne gramatycznie, zawiera błędny zaimek. Sprawdźcie sami na przykładach poniżej.

Moja babcia i ja czerpiemy przyjemność z czytania książek.

My grandmother and I find pleasure in reading books. → I find pleasure in reading books. (zdanie poprawne gramatycznie)
*My grandmother and me find pleasure in reading books. → *Me find pleasure in reading books. (zdanie niepoprawne gramatycznie)

W całej wyliczance podmiotów stawiajcie siebie na samym końcu. Wasz rozmówca uzna to za przejaw dobrych manier.

Kiedy użyć me

Wszystko zależy od czasownika, którego używacie w zdaniu. Są takie czasowniki, które wymagają dopełnienia (tzn. transitive verbs), czyli nie mogą stać ,,gołe”. Oto niektóre z nich: take  (zabierać), buy  (kupować), czy give  (dawać).

My grandmother gave me my first book. 
Moja babcia dała mi moją pierwszą książkę.

Jeśli o mnie chodzi, to nie ma nic lepszego niż krzyżówki przy kubku herbaty.

W mowie codziennej może zdarzyć się, że zamiast I usłyszycie me. Ale to już żadna nowość, że język mówiony rządzi się swoimi prawami.

To jest moje, czyli czym się różni mine od my

Choć zarówno mine  oraz my  możemy tłumaczyć jako mój, to znajdziemy je w różnych miejscach w zdaniu. Zasada jest prosta. Zaimka mine najczęściej używamy na końcu zdania, bez rzeczownika po nim. Natomiast przymiotnik my stawiamy przed rzeczownikiem. Porównaj ich użycie w zdaniach poniżej. 

- To jest moja ulubiona koszulka.
- Ta koszulka jest moja!

Mine znajdziemy także we frazie a friend of somebody's  (czyjś przyjaciel). Jak widzicie, zaimek znów znajduje się na końcu.

- Do you know Jane? 
- Absolutely, she’s an old friend of mine. 
- Znasz Jane?
- Oczywiście, jest moją starą przyjaciółką.

Sam, o sobie i dla siebie - kiedy używać myself

A teraz przyjrzyjmy się zaimkowi, który wskazuje, że dana czynność jest wykonywana przez nas samych. Jak przetłumaczyć zaimek "sam" w zdaniu ,,Zrobię to sam.” albo zaimek "sobie" w ,,To nieprawda, że mówię tylko o sobie.”? Posłuży nam do tego myself .

Muszę przygotować się do prezentacji w pracy.

It’s not true that I talk only about myself.
To nieprawda, że mówię tylko o sobie.

I do it all for myself.
Robię to wszystko dla siebie.

Myself  jest też odpowiednikiem polskiego zaimka "się". Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie czasowniki, które w polskim występują z "się", będą potrzebowały tego zaimka w angielskim. Porównajcie te dwa przykłady.

introduce oneself   - przedstawiać się
Let me introduce myself.
Pozwólcie, że się przedstawię. 

feel  - czuć się
I feel offended by your words. 
Czuję się urażony twoimi słowami.

Ten zaimek znajdziecie także we frazie by oneself  (samodzielnie, bez niczyjej pomocy; samotnie, sam).

My mother wants me to cook dinner by myself. 
Moja mama chce, żebym sama ugotowała obiad.

Nie chcę być już całkiem sam.

Me, myself and I = Ja, ja i ja?

Jak już wiecie, każdy z tych zaimków znajduje się w innym miejscu w zdaniu i pełni w nim inną funkcję i bynajmniej nie w każdym przypadku oznacza ja. A więc, jak rozumieć wyrażenie me, myself and I? W języku potocznym utarło się, że jest to określenie dosadnie podkreślające czyjąś samotność. Możecie go użyć, gdy chcecie powiedzieć, że jesteście sami jak palec.

I’m with this with me, myself and I. Nobody else can help.
Jestem w tym sam jak palec. Nikt nie może pomóc.

Jestem sam jak palec. Mieszkam tu zupełnie sam.

Me, myself and I to między innymi tytuł piosenki Beyoncé oraz zespołu 5 Seconds of Summer. Sprawdźcie i posłuchajcie. Powstało też kilka filmów o takim tytule :).

Dla utrwalenia tego zagadnienia zachęcamy do obejrzenia wideo poświęconego zaimkom I oraz me, których poprawne użycie niekiedy sprawia trudność. Znajdziecie je tutaj. Przygotowaliśmy także listę słówek, które pojawiły się we wpisie. Łapcie ją pod tym linkiem. I dodajcie do powtórek :).